Constipatie

Wat is constipatie?

Constipatie betekent dat je niet naar het toilet kunt, ook al heb je het gevoel dat je moet. We spreken van constipatie wanneer de frequentie van de ontlasting minder dan drie keer per week is, maar iedere mens is wat dat betreft anders.

Harde stoelgang gedurende een lange periode en niet vaak naar het toilet kunnen verhoogt ook het risico op andere problemen, zoals anale kloofjes en aambeien. Om je goed te voelen, kun je een paar tips volgen om het risico op constipatie te verminderen. In principe moet de stoelgang zonder moeite verlopen en moet de ontlasting bruin en zacht, maar compact zijn.

Wat zijn de oorzaken van constipatie?

Tijdelijke constipatie wordt meestal veroorzaakt door onvoldoende vezelrijke voeding en onvoldoende vochtinname. Ook andere factoren kunnen aan de bron liggen van tijdelijke constipatie:

• een zittend leven
• een ander eetpatroon, eten op andere tijden dan je gewoon bent (bijvoorbeeld als je op reis bent)
• een tijdelijke behandeling met medicatie, zoals sterke pijnstillers of ijzersupplementen

Constipatie komt ook vaak voor tijdens de zwangerschap, de menstruatie of bij andere aandoeningen die de hormoonspiegel beïnvloeden, zoals diabetes of schildklieraandoeningen. Hypothyroïdie (onvoldoende werking van de schildklier) en hyperthyroïdie (overmatige werking van de schildklier) kunnen beide leiden tot constipatieproblemen.

Langdurige constipatie kan te wijten zijn aan allerlei factoren. De exacte oorzaak moet worden gezocht. Er kan bijvoorbeeld een blokkering in de darmen zijn, of een probleem met de zenuwen en spieren die zorgen voor de werking van de darmen.

Wat zijn de symptomen van constipatie?

Veelvoorkomende symptomen van constipatie zijn:

• minder dan drie keer per week naar het toilet kunnen
• harde ontlasting, eventueel losse harde keutels
• moeten persen om stoelgang te hebben
• het gevoel dat je darmen niet leeg zijn na een toiletbezoek
• een opgezette en pijnlijke buik

Andere symptomen zijn misselijkheid en gebrek aan eetlust. Er kunnen ook scheurtjes rond de anus ontstaan als je vaak last hebt van een luie maag.

Wat kan ik zelf doen?

Je kunt zelf een aantal dingen doen om het risico op constipatie te verkleinen. Hier zijn een aantal tips:

• Drink voldoende. Drink water bij elke maaltijd. Naarmate je ouder wordt, heb je meestal minder dorst. Ouderen moeten er dus aan denken om water te drinken, zelfs als ze geen dorst hebben.
• Kies voor een vezelrijk dieet. Eet voldoende vezelrijk voedsel, zoals bonen, groenten, fruit, volkorenbrood en andere volkorenproducten.
• Beweeg, het stimuleert de werking van je darmen. Vermijd lang zitten, zelfs als je intussen fysiek actief bent.
• Probeer stress, een bekende oorzaak van constipatie, onder controle te houden. Misschien moet je wat bijsturen om de stress in je leven te verminderen.
• Ga plassen wanneer je daartoe de nood voelt. Stel je toiletbezoek niet uit. Ga wanneer je voelt dat het nodig is en neem er de tijd voor.
• Zorg voor een routine om naar het toilet te gaan, bijvoorbeeld na de maaltijd.
• Een ander nuttig huismiddeltje tegen constipatie is lijnzaad en pruimen toevoegen aan je dieet. Van beide is bekend dat ze de inhoud van de darmen zachter te maken.

Behandeling van constipatie

Voor occasionele constipatie bij volwassenen kunnen een aantal vrij verkrijgbare behandelingen soelaas bieden. Er zijn laxeermiddelen die de darmtransit stimuleren. Een andere optie is het gebruik van een rectaal laxeermiddel, om de harde massa op te lossen. Vraag raad aan je apotheker.

Raadpleeg in geval van occasionele constipatie bij kinderen een arts voor advies over de te nemen maatregelen.

Wanneer moet je een arts raadplegen?

Als je kind last heeft van constipatie, moet je in de volgende gevallen een arts raadplegen:

• Je kind is minder dan een maand oud.
• Het krijgt alleen borstvoeding en de ontlasting is hard.
• Je kind heeft al meer dan een week moeite met stoelgang.
• Het is vaak geconstipeerd.
• Je kind heeft veel pijn.
• Het komt niet aan.

Heb je als volwassene last van constipatie, raadpleeg dan een arts als een van de volgende dingen van toepassing is:

• Je bent al meer dan twee weken geconstipeerd.
• Je bent ouder dan 50 en hebt een probleem dat je vroeger niet had.
• Je hebt last van constipatie en verliest tegelijk ongewild gewicht.

Raadpleeg onmiddellijk een arts als je een van de volgende symptomen vertoont:

• Constipatie en hevige buikpijn
• Zwarte of bloederige ontlasting

Hoe kan Doktr je helpen?

Dankzij de Doktr-app kun je snel via video met een erkende huisarts spreken, zonder dat je een afspraak hoeft te maken. De arts kan je helpen bij het beoordelen van je symptomen, je tips geven en milde constipatie behandelen. Bij ernstigere problemen is een fysiek onderzoek nodig en zal een arts je doorverwijzen voor een fysieke behandeling.

Heeft de arts medicatie voorgeschreven? Je vindt de voorschriften onmiddellijk in de applicatie of op je elektronische identiteitskaart (e-ID).

Krijg snel hulp in de Doktr-app

Veelgestelde vragen

Hier hebben we enkele korte vragen en antwoorden over constipatie verzameld.

• Welke factoren dragen bij tot constipatie?

  Welke factoren dragen bij tot constipatie?

  Bepaalde factoren verhogen het risico op constipatie. Deze factoren zijn onder andere:

  • oudere leeftijd
  • weinig of geen lichaamsbeweging
  • bepaalde ziekten, zoals depressie
  • een vezelarm dieet of te veel voeding die constipatie in de hand werkt
  • dehydratie of weinig water drinken
  • het gebruik van bepaalde medicatie, zoals kalmeermiddelen en sterke opiumhoudende pijnstillers
  • uitstellen van het toiletbezoek
• Wat te doen als je baby last heeft van constipatie?

  Constipatie bij zuigelingen

  Als je baby van minder dan een maand geconstipeerd is, moet je contact opnemen met een arts. Hetzelfde geldt voor constipatie bij een baby die alleen borstvoeding krijgt, wat zelden voorkomt. In dat geval is het raadzaam om met een arts te praten.

  Baby's die beginnen te eten nadat ze alleen borstvoeding hebben gekregen, kunnen last krijgen van constipatie als de porties te groot zijn. Beperk de porties en vergroot ze geleidelijk.

• Wat te doen als je kind last heeft van constipatie?

  Kinderen hebben vaak constipatie, maar dat is over het algemeen onschuldig. Kinderen vertonen dezelfde symptomen als volwassenen, maar kunnen moeilijk uitleggen wat er aan de hand is. Hier zijn nog een paar dingen waarop je kunt letten in geval van constipatie bij kinderen:

  • Als je kind buikpijn heeft, kan het zijn dat het geen zin heeft in eten.
  • Als het buikpijn heeft door een luie maag, is het misschien bang om naar het toilet te gaan.
  • Harde ontlasting kan drukken op de blaas, waardoor het kind in zijn broek plast of vaker moet plassen dan normaal.
  • Zelfs bij constipatie kan ontlasting in het ondergoed terechtkomen, omdat dunne ontlasting rond de verharde ontlasting lekt (overloopdiarree).

  Meestal gaat constipatie bij kinderen vanzelf over.

  Voor kinderen gelden dezelfde maatregelen als voor volwassenen: voldoende vocht innemen en vezelrijke producten eten. Je kunt ook een van de volgende oplossingen proberen:

  Vruchtenmoes, bij voorkeur op basis van pruimen, is een goede manier om de stoelgang te bevorderen.

  Masseer de buik met de klok mee als dat goed doet.

  Kinderen kunnen gemakkelijker hun behoefte doen als ze zitten of als ze op het toilet een steun voor de voeten hebben.

  Breng bij pijn een pijnstillende zalf aan rond de anus. Gebruik de zalf net voor het kind naar het toilet gaat.

  Zorg ervoor dat het toiletbezoek rustig en ontspannen verloopt.

• Wat kun je doen aan constipatie tijdens de zwangerschap?

  Het is belangrijk om goed gehydrateerd te blijven, in beweging te blijven (vermijd een zittende levensstijl) en veel vezels te eten.

• Word je geconstipeerd van bananen?

  Ja, bananen zijn een voedingsmiddel dat de neiging heeft om constipatie te veroorzaken, vooral als het in grote hoeveelheden wordt gegeten.

• Welke voedingsmiddelen kunnen constipatie veroorzaken?

  Rijst, bananen, vetrijk verwerkt voedsel en vezelarm voedsel in het algemeen hebben de neiging om constipatie te veroorzaken.