Haaruitval (alopecia)

Wat is de oorzaak van haaruitval?

Haaruitval wordt ook wel alopecia genoemd. Het kan het haar op het hoofd of het hele lichaam treffen.

We verliezen voortdurend haar en nieuw haar wordt aangemaakt in een cyclisch groeiproces. Het is normaal om tussen de 50 en 150 haren per dag te verliezen. Dit valt niet op omdat er voortdurend nieuwe haren worden aangemaakt. In sommige gevallen kan het evenwicht verstoord zijn, waardoor nieuwe haren niet vervangen wat is uitgevallen. Dit is haarverlies.

Haaruitval kan vele oorzaken kennen. Hier zijn enkele voorbeelden:

• Erfelijkheid. De meest voorkomende oorzaak van haaruitval is erfelijk, waardoor je meer haar verliest naarmate je ouder wordt. Dit wordt alopecia androgenetica genoemd en is de meest voorkomende oorzaak van haaruitval bij mannen, maar kan ook bij vrouwen haaruitval veroorzaken.
• Ouder worden. Bij de meeste mensen wordt het haar dunner naarmate ze ouder worden. Dit komt doordat er geleidelijk minder actieve haarzakjes zijn.
• Hormonale veranderingen en onderliggende ziekten. Er zijn veel aandoeningen die tijdelijk of permanent haarverlies kunnen veroorzaken, zoals hormonale veranderingen die gepaard gaan met zwangerschap, bevalling, menopauze of schildklierproblemen. Ziekten die haaruitval kunnen veroorzaken, zijn bijvoorbeeld alopecia areata, het syndroom van Sjögren en ringworm.
• Medicatie. Bepaalde behandelingen met medicatie kunnen haaruitval veroorzaken, bijvoorbeeld medicijnen tegen kanker, malariatabletten, corticosteroïden, ontstekingsremmers, medicatie die hormonen bevat, en sommige medicijnen tegen hoge bloeddruk of hartproblemen.
• Gebrek aan mineralen of vitamines. Een gebrek aan essentiële mineralen of vitamines kan haaruitval veroorzaken, zoals een gebrek aan ijzer, vitamine B12 of foliumzuur.
• Radiotherapie. Kankerbehandeling met radiotherapie kan het haar aantasten.
• Stressvolle gebeurtenissen in het leven. Het is normaal om haar te verliezen bij stressvolle situaties, zoals een bevalling of een ernstige infectie. Haarverlies begint meestal twee tot drie maanden na de gebeurtenis die aan de oorzaak ervan ligt. Het kan enkele weken tot maanden aanhouden, waarna het haar weer aangroeit.
• Haarbehandelingen. Sommige haarbehandelingen en kapsels waarbij het haar wordt strakgetrokken, kunnen haaruitval veroorzaken. Ook behandelingen met grote hitte en sterke chemicaliën kunnen het haar beschadigen, waardoor het dunner wordt.

Haaruitval door alopecia areata

Alopecia areata is een relatief veel voorkomende aandoening waarbij ronde, goed afgebakende haarloze plekken ontstaan op het hoofd, in de baard of op de onderbenen. Het haar rond de plekken is normaal. Het kan gaan om een of enkele kale plekken. In zeldzame gevallen zijn het er meer, die samen haarloze gebieden kunnen vormen.

De oorzaak van alopecia areata is vermoedelijk een auto-immuunproces dat haarzakjes vernietigt. Het kan worden uitgelokt door verschillende gebeurtenissen, zoals emotionele stress of infecties.

Het kan zowel mannen als vrouwen treffen en komt meestal voor tussen de 20 en 50 jaar. Er bestaat geen effectieve behandeling, maar bij de meeste mensen groeit het haar binnen een jaar vanzelf weer aan.

Symptomen van haaruitval

Haaruitval of alopecia kan verschillende vormen aannemen, afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Het kan plotseling of geleidelijk optreden en alleen het hoofd of het hele lichaam treffen.

Tekenen en symptomen van haaruitval kunnen zijn:

• Geleidelijk dunner wordend haar boven op het hoofd. Dit is de meest voorkomende vorm van haarverlies, die optreedt naarmate we ouder worden. Bij mannen is het gebruikelijk dat de haarlijn op het voorhoofd zich terugtrekt, terwijl het haar bovenop het hoofd dunner wordt en een kale plek vormt. Bij vrouwen kunnen de botten breder worden en het haar dunner, zodat de hoofdhuid erdoorheen schijnt.
• Vlekkerig haarverlies. Sommige mensen verliezen haar in vlekken op het hoofd of in de baard of wenkbrauwen. Aandoeningen die vlekkerige haaruitval veroorzaken, zijn onder andere alopecia areata.
• Plotselinge haaruitval. Bij zeer stressvolle levensgebeurtenissen, fysieke of emotionele schokken, kan het haar uitvallen. Bij het wassen of borstelen kunnen grote plukken haar loskomen. Dit type haaruitval resulteert in dunner wordend haar over het hele hoofd, maar dat groeit na een paar maanden meestal weer aan.
• Totale haaruitval. Sommige ziektes of behandelingen, zoals chemotherapie bij kanker, kunnen haaruitval veroorzaken, waarbij al het haar op het hoofd verdwijnt. Ook het lichaamshaar kan aangetast worden. Meestal groeit het echter terug.

Behandeling van haaruitval (alopecia)

De behandeling voor haaruitval hangt af van de oorzaak van het probleem. Verlies je haar door een onderliggende ziekte, dan zal die ziekte indien mogelijk worden behandeld, wat kan resulteren in minder haaruitval. Bij haarverlies door medicatie kun je met je arts bespreken of je medicatie kan worden aangepast om de symptomen te verminderen.

Haaruitval door erfelijkheid hoeft niet behandeld te worden. Je kunt zelf vrij verkrijgbare medicatie of shampoos tegen haaruitval proberen. Sommige mensen vinden hier baat bij, anderen niet. In de regel verdwijnt het effect ervan als je stopt met de behandeling.

Haaruitval na een bevalling: hoelang duurt dit?

Haaruitval door een zwangerschap begint meestal een tot vijf maanden na de bevalling. Door de hormoonstijging tijdens de zwangerschap wordt het haar langer vastgehouden dan normaal.

Wanneer de hormoonspiegels weer normaal worden, valt het haar uit zodat de follikels zich kunnen vernieuwen volgens de normale haargroeicyclus. Deze vorm van haarverlies wordt telogeen effluvium genoemd.

De haaruitval piekt meestal drie tot vier maanden na de bevalling. Het haar groeit dan terug, zodat het binnen een half jaar tot een jaar weer een normale dikte heeft.

Wanneer moet je medische hulp zoeken?

Als je veel haar verliest op een manier die je voorheen niet kende, bijvoorbeeld:

• Je verliest haar en krijgt daardoor kale plekken.
• Je verliest bijna al je haar.
• Je hebt de laatste zes maanden veel haar verloren en het is niet teruggekomen.
• Je verliest haar en denkt dat het door medicatie komt.

Hoe kan Doktr je helpen?

Via de Doktr-app spreek je snel met een erkende huisarts via video, zonder afspraak. De huisarts kan je helpen bij het beoordelen van de symptomen, je advies geven en een correcte behandeling voorschrijven.

Krijg snel hulp in de Doktr-app

Meer lezen

• Erectieproblemen
• Impetigo (krentenbaard)
• Koortsblaas