Windpokken (waterpokken)

Wat zijn windpokken of waterpokken?

Windpokken is een typische kinderziekte, en kenmerkt zich door jeuk en het typisch uitzicht van vlekjes en blaasjes op de huid.

De ziekte wordt veroorzaakt door het varicellavirus, en komt voornamelijk voor in de winter en vroege lente.

Hoe herken je de symptomen van windpokken?

Windpokken kenmerken zich door koorts, huiduitslag, hoesten en griepachtige klachten, zoals hoofdpijn. De huiduitslag zorgt vaak voor veel jeuk.

Hoe ziet het verloop van windpokken eruit? 

Soms is er een voorstadium met koorts en wat griepachtige klachten, soms is er eerst roodheid van de huid.

De bultjes die op de huid verschijnen, veranderen in blaasjes die een heldere vloeistof bevatten. Ze zitten meestal op de romp, maar kunnen over het hele lichaam voorkomen. Soms zijn er ook wondjes op de slijmvliezen, bijvoorbeeld in de mond.

Na een paar dagen drogen de blaasjes op en verschijnen er korstjes. Die korstjes verdwijnen na een tiental dagen. Het kan dat je kind zowel bultjes, blaasjes als korstjes tegelijk heeft.

De huiduitslag zorgt vaak voor veel jeuk.

Zijn windpokken besmettelijk?

Windpokken of waterpokken zijn heel besmettelijk. De ziekte kan zich verspreiden door kleine druppeltjes in de lucht of door het vocht dat in de blaasjes op de huid zit. De besmetting kan dan optreden door contact met de blaasjes of met besmette voorwerpen.

Wat kun je doen voor je kind?

• Zorg ervoor dat je kind goed blijft drinken
• Bij koorts en/of pijn/ongemak kan je perdolan geven
• Knip de nagels kort en houd de nagels zo proper mogelijk door regelmatig de handen te wassen
• Probeer ervoor te zorgen dat je kind niet gaat krabben want dit kan leiden tot infectie of littekens
• Gebruik geen ontstekingsremmers zoals ibuprofen (Nurofen)
• Voor de jeuk mag je een indrogende of verkoelende lotion of zalf gebruiken
• Zorg ervoor dat je kind niet naar school/opvang gaat dat de blaasjes zijn ingedroogd.
• Als je kind gekend is met immuniteitsproblemen contacteer dan direct een arts; soms is een opname in het ziekenhuis noodzakelijk voor het toedienen van antivirale medicatie.

Hoe kun je windpokken behandelen?

Er bestaat geen specifieke medicatie voor waterpokken. Bij pijn/ongemak en/of koorts kan er paracetamol (perdolan) gegeven worden. Onstekingsremmers (zoals ibuprofen (Nurofen)) mogen niet worden gebruikt, want die kunnen aanleiding geven tot ernstige huidproblemen.

Bij ernstige jeuk kan de huisarts een antiallergicum (antihistaminicum) voorschrijven.

Wanneer moet je een arts raadplegen?

Contacteer je arts als je kind met windpokken: 

• erg ziek is
• ademhalingsproblemen heeft
• suf is
• overgeeft
• veel huilt of kreunt
• klaagt over hoofdpijn
• minder drinkt (minder dan de helft dan wat je kind gewoonlijk drinkt)
• pijnlijke ogen heeft
• veel moet hoesten
• hoge koorts heeft die niet zakt met paracetamol (Perdolan)
• wanneer de jeuk niet onder controle geraakt

Ook volwassenen met immuniteitsproblemen en zwangere vrouwen moeten steeds een arts consulteren bij een mogelijke besmetting met windpokken.

Hoe kan Doktr je helpen?

Via de Doktr-app spreek je snel met een erkende huisarts via video, zonder afspraak. De huisarts kan je helpen bij het beoordelen van de symptomen, je advies geven en een correcte behandeling voorschrijven.

Krijg snel hulp in de Doktr-app

Veelgestelde vragen

• Hoelang blijven windpokken besmettelijk?

  De besmettelijkheid is het hoogst in de twee dagen net voordat de eerste symptomen verschijnen, en je kind blijft besmettelijk totdat er een korstje op de blaasjes zit. De korstjes verschijnen ten vroegste vijf dagen na het ontstaan van de uitslag.

• Zijn windpokken besmettelijk voor volwassenen?

  Windpokken zijn ook besmettelijk voor volwassenen, maar enkel voor wie ze nog niet heeft gehad. De meeste volwassenen hebben de windpokken gehad en kunnen ze bijgevolg niet meer krijgen.

  Een uitzondering zijn immunogecompromitteerde patiënten, zoals personen met hiv, transplantatiepatiënten en patiënten die medicijnen nemen die de werking van het immuunsysteem beïnvloeden. Zij kunnen opnieuw windpokken ontwikkelen, ook al hebben ze die op jongere leeftijd al doorgemaakt.

• Wat is de incubatietijd van windpokken?

  Nadat je besmet bent, duurt het gemiddeld een tweetal weken voordat je de eerste symptomen van de ziekte vertoont (incubatietijd van 10 tot 21 dagen).

• Wat is gordelroos (zona) dan?

  Na het doormaken van windpokken of waterpokken ben je er levenslang tegen beschermd. Het virus blijft echter aanwezig in je lichaam. In bepaalde situaties, zoals bij een verminderde weerstand, ouder worden of het gebruik van medicatie die het afweersysteem verzwakt, kan het virus ‘wakker worden’ en gordelroos (zona) veroorzaken. Het virus zal zich via een zenuw naar de huid verspreiden en uitslag veroorzaken ter hoogte van die zenuw.

• Kan ik mijn kind laten vaccineren tegen windpokken?

  Er bestaat een vaccin tegen windpokken, maar op dit ogenblik beveelt de Hoge Gezondheidsraad geen algemene vaccinatie aan omdat er daaromtrent nog onvoldoende gegevens zijn.

  Enkel bij specifieke risicogroepen en -personen wordt vaccinatie geadviseerd. Ouders die het vaccin toch willen, kunnen dit bespreken met hun behandelend arts.

• Mag je kind met windpokken buiten spelen?

  Je kind met waterpokken mag buiten in de zon spelen, maar breng om de twee uur een zonnecrème factor 50 aan om littekenvorming te voorkomen.

• Mag je met windpokken zwemmen?

  Ja, je mag zwemmen als je windpokken hebt, maar let op: je mag niet in het openbaar zwemmen wegens het risico op besmetting (dit tot alle blaasjes korstjes zijn geworden). In een eigen privézwembad mag het wel, mits je je insmeert met een zonnecrème factor 50.

• Welke zijn de risicogroepen?

  Voor kinderen verloopt een infectie meestal heel onschuldig, waarbij ze na enkele dagen zonder gevolgen genezen.

  Een infectie kan echter wel levensbedreigend zijn voor:

  • mensen met een verminderde weerstand
  • zwangere vrouwen (die nooit waterpokken hebben gehad en niet gevaccineerd zijn)
  • pasgeboren baby's

• Wat zijn de mogelijke complicaties bij volwassenen?

  Volwassenen die windpokken of waterpokken doormaken, hebben 15 tot 30 procent kans om een longontsteking te krijgen. Voor personen die roken of zwangere vrouwen ligt dit risico nog hoger.

  Soms kan er ook een bacteriële infectie optreden, dit kenmerkt zich meestal door hoge koorts en hevige pijn.

  Heel zelden kan er een hersen(vlies)ontsteking ontstaan of een postinfectieuze aantasting van de kleine hersenen. Dit laatste kan leiden tot evenwichtsstoornissen, maar deze herstellen spontaan.

• Wat zijn de risico’s van windpokken bij zwangerschap?

  Als je ooit windpokken hebt gehad, heb je antistoffen en ben je beschermd.

  Zwangere vrouwen die de windpokken niet hebben gehad, moeten voorzichtig zijn, want bij een besmetting worden ze vaak erg ziek en is er een groter risico op longontsteking.

  Een infectie tussen de 13e en 20e week kan gevaarlijk zijn voor het ongeboren kind, met afwijkingen van huid, ogen, zenuwstelsel of armen en benen als gevolg.

  Als de moeder besmet wordt rond de geboorte, kan de baby ook een ernstige infectie krijgen, met grote kans op complicaties en zelfs op overlijden.

  Als je zwanger wilt worden en je hebt de windpokken niet gehad, wordt aangeraden je vóór de zwangerschap te laten vaccineren. Tot een maand na de vaccinatie mag je niet zwanger worden en dien je nog een anticonceptiemiddel te gebruiken.

  Ben je zwanger, heb je de windpokken niet gehad en ben je niet gevaccineerd, raadpleeg in geval van contact met iemand met windpokken dan onmiddellijk je huisarts of gynaecoloog.

Meer lezen

• Bof (dikoor)
• De vijfde ziekte
• De zesde ziekte (roseola)