Wespensteken en bijensteken

Waarom steken wespen en bijen?

Bijen en wespen steken alleen uit zelfverdediging, als ze bang zijn. Door kalm te blijven, kun je vermijden dat je gestoken wordt. Bijen hebben weerhaakjes aan hun angel en kunnen maar één keer steken. Wanneer hij eenmaal gestoken heeft, sterft de bij.

Wespen daarentegen kunen meerdere keren steken. De steek van een wesp of bij is pijnlijk omdat de angel verbonden is met een zakje dat gevuld is met een verdovend gif.

Wat zijn de symptomen van bijen- en wespensteken?

Een bijensteek of wespensteek veroorzaakt normaal gesproken:

• Een hevige, kloppende pijn in het gebied rond de steek
• Roodheid en zwelling
• Een branderig gevoel en jeuk

Tijdens de eerste 24 uur kan de steek gaan zwellen en kan de pijn uitstralen vanaf de plaats van de steek. Voor de meeste mensen is een bijen- of wespensteek ongevaarlijk.

Bij wie overgevoelig is, kunnen bijen- en wespensteken een allergische reactie veroorzaken. Sommige mensen vertonen een ernstige reactie, die bekend staat als allergische shock of anafylaxie. Anafylactische shock neemt de vorm aan van een Quinckeoedeem (zwelling in de nek en ademhalingsmoeilijkheden), dat meestal optreedt binnen 20 minuten na de steek of, meer zeldzaam, enkele uren later.

Wat kun je zelf doen?

Dit is wat je kunt doen als je gestoken bent door een bij of wesp:

• Is de angel nog aanwezig, probeer hem dan te verwijderen. Dit doe je het best door de angel zacht uit je huid te schrapen met je nagel, zonder te drukken. Je kunt de pijn verzachten door de plaats van de steek af te koelen met koud water of een bevroren voorwerp gewikkeld in een handdoek.
• Probeer niet aan de steek te krabben. Door aan de huid te krabben, kunnen bacteriën binnendringen en een infectie veroorzaken.
• Je kunt bij de apotheek verkoelende balsem kopen om de jeuk en pijn van de steek te verminderen.

Hydrocortisonzalf of -crème kan de jeuk ook verminderen, en een plaatselijk verdovende gel kan de pijn en jeuk verlichten.

Behandeling van wespen- en bijensteken. Ernstige allergische reacties vereisen een opname in het ziekenhuis. Als je een dergelijke reactie hebt gehad, kun je thuis medicijnen bewaren voor het geval je opnieuw gestoken wordt.

Steken zijn over het algemeen ongevaarlijk en je kunt een bijen- of wespensteek verlichten met vrij verkrijgbare medicijnen en door te zorgen voor verkoeling.

Wanneer moet je een arts raadplegen?

Raadpleeg voor bijen- en wespensteken een arts als:

• Je allergisch bent.
• Je je duizelig of bevangen voelt, of moeite hebt met ademhalen.
• Je gestoken bent in je mond of rond het oog.
• Verschillende steken erg gezwollen zijn en jeuken.
• De pijn, roodheid en zwelling niet weggaan.
• Je je slechter voelt na een paar dagen.

Hoe kan Doktr je helpen?

Dankzij de Doktr-app kun je snel via video met een erkende huisarts spreken, zonder dat je een afspraak hoeft te maken. De huisarts kan je helpen bij het beoordelen van de symptomen in geval van een insecten- of wespensteek en je zo nodig medicijnen voorschrijven.

De arts kan  je ook helpen als je in het verleden een ernstige reactie hebt vertoond op een bijen- of wespensteek en je wilt bespreken of het nodig is thuis allergiemedicatie te bewaren.

Heeft de arts medicatie voorgeschreven? Je vindt de voorschriften onmiddellijk in de applicatie of op je elektronische identiteitskaart (e-ID).

Ga voor hulp naar de Doktr-app

Veelgestelde vragen

Hier volgen enkele vragen en antwoorden over wespen- en bijensteken.

• Zijn wespen- en bijensteken gevaarlijk?

  Sommige mensen kunnen een ernstige allergische reactie vertonen op bijen- en wespensteken. De meeste bijen- en wespensteken zijn ongevaarlijk.

• Waarom zijn steken van zwarte wespen pijnlijker?

  De angel van een zwarte wesp is veel langer dan die van andere wespensoorten. Wanneer een zwarte wesp steekt, kan het gif rechtstreeks naar de bloedvaten gaan. Hoewel de steek van de zwarte wesp pijnlijker is, is hij niet gevaarlijker dan andere steken. De pijn hangt dus af van de grootte van de wesp. Steken van grote zwarte wespen zijn daarom pijnlijker.

• Is er een specifiek seizoen voor bijen en wespen?

  Bijen komen uit in de lente. Er volgt een tweede piek in het begin van de zomer.

• Wat is het verschil tussen een wespensteek en een bijensteek?

  Wespen kunnen meerdere keren steken en hebben een gladde angel die langer en scherper is dan die van bijen. Wespensteken zijn daarom pijnlijker wegens de grotere angel, maar ook wegens de stoffen in de angel, die anders zijn dan die van bijen.

  De angel van een bij is getand en dringt binnen in de huid. Bijen kunnen hun angel over het algemeen niet terugtrekken en laten hun angel en een deel van hun buik dus achter wanneer ze steken, waarna ze sterven.