Oorontsteking

Wat is een oorontsteking?

Een oorontsteking, ook wel acute (midden)oorontsteking of acute otitis media genoemd, is een ontsteking van het middenoor, meestal veroorzaakt door bacteriën of virussen. Vaak volgt een oorontsteking op een infectie van de luchtwegen, zoals een verkoudheid. De buisjes van Eustachius, die het middenoor met de keel verbinden, zwellen op en verstoppen, wat leidt tot vochtophoping en ontsteking. Oorontsteking kan veel ongemak veroorzaken.

Wat zijn de symptomen van een oorontsteking?

Oorontsteking komt vaak plotseling opzetten en verdwijnt na een paar dagen (als ze viraal is). Daarom wordt ook wel van acute (midden)oorontsteking of acute otitis media gesproken.

Veelvoorkomende symptomen van een oorontsteking zijn:

• pijn in het oor, vooral in een liggende houding
• koorts
• een prop in het oor
• gehoorverlies

De pijn wordt veroorzaakt door de ophoping van vocht en pus achter het trommelvlies, waardoor de druk op het membraan toeneemt. De druk kan zo groot worden dat het trommelvlies scheurt en er pus of bloed uit het oor komt. Over het algemeen is de pijn hevig vóór het trommelvlies scheurt en neemt ze daarna af.    

Symptomen van een oorontsteking bij kinderen

Bij kinderen jonger dan een jaar manifesteert een oorontsteking zich vaak als koorts en pijn. Omdat jonge kinderen niet duidelijk kunnen maken wat er scheelt, zijn de symptomen van een oorontsteking niet gemakkelijk te herkennen.

De tekenen van een oorontsteking bij kinderen zijn de volgende:

• wrijven of trekken aan het oor
• moeite om te slapen
• moeite om te eten
• meer huilen dan normaal of prikkelbaarheid
• niet horen of niet reageren op geluiden
• evenwichtsverlies
• vocht dat uit het oor komt

Wat zijn de oorzaken van een oorontsteking?

Een oorontsteking wordt meestal door bacteriën, maar soms ook door virussen veroorzaakt. Het trommelvlies is een kanaal in het oor dat vocht moet afvoeren van het middenoor naar de keel. Bij een oorontsteking is dit kanaal opgezwollen en verstopt, wat betekent dat het vocht niet weg kan en achter het trommelvlies blijft zitten.

Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn met een verkoudheid of griep, waarbij de slijmvliezen van het trommelvlies, net als die in de neus en keel, kunnen opzwellen. Het verkoudheidsvirus zorgt ervoor dat het lichaam zich minder goed kan verdedigen tegen bacteriën. Bacteriën gedijen goed in het vocht en kunnen zich ontwikkelen en een ontsteking in het oor veroorzaken.

Er kunnen ook andere oorzaken, waardoor het trommelvlies verstopt raakt, aan de basis liggen van een oorontsteking. De slijmvliezen van de neus en keel kunnen bijvoorbeeld opzwellen door allergieën of een vergrote klier achter de neus. Dit fenomeen komt vaak voor bij jonge kinderen, omdat hun neusklieren relatief groot zijn in vergelijking met die van volwassenen. Oorontsteking komt vaker voor bij kinderen omdat hun trommelvliezen nauwer zijn dan die van volwassenen en gemakkelijker verstopt raken.

Hoe verlicht je een oorontsteking?

Een oorontsteking geneest vaak vanzelf. Om de pijn zoveel mogelijk tegen te gaan, kun je proberen de zwelling in de neus en oren als volgt te verminderen:

• Verhoog het hoofdeinde van het bed door bijvoorbeeld meerdere kussens te gebruiken of dikke boeken onder de voeten van het bed te steken.
• Draag je kind jonger dan een jaar in een draagzak, houd het op schoot of zet het in een kinderstoel.
• Gebruik een ontzwellende neusspray. 
• Gebruik een zoutoplossing om de neus te spoelen.

Indien nodig kun je pijn- en koortsmedicatie gebruiken. Baden met een oorontsteking is af te raden.

Hoe wordt een oorontsteking behandeld?

Kinderen tussen 1 en 12 jaar krijgen gemakkelijk een oorontsteking die niet zo erg is en binnen een paar dagen vanzelf geneest. Toch moet een oorontsteking soms met antibiotica worden behandeld. Dit is bijvoorbeeld het geval als het kind:

• hoge koorts heeft
• zeer veel pijn aan het oor heeft of als de ontsteking zich dreigt te verspreiden
• lijdt aan een andere ernstige ziekte

Wanneer moet je een arts raadplegen?

Raadpleeg onmiddellijk een arts als je een van de volgende symptomen vaststelt bij jezelf of je kind:

• oorpijn en vermoeidheid, gevoel van flauwte en stijve nek
• oorpijn, hoge koorts en zeer ziek zijn
• zwelling en roodheid achter het oor, of zeer duidelijke zwelling van het oor

Neem ook contact op met je arts als je bij jezelf of je kind een van de volgende symptomen vaststelt:

• langer dan 24 uur pijn aan het oor  
• pijn aan het oor en koorts
• vocht dat uit het oor komt, wat een teken kan zijn van een gescheurd trommelvlies
• pijn in het oor of afscheiding van vocht uit het oor, binnen twee of drie dagen na raadpleging van een arts
• verergering van de symptomen na raadpleging van een arts
• gehoorverlies, een prop in het oor, gesuis of gepiep in het oor dat na drie maanden niet verdwijnt

Hoe kan Doktr je helpen?

Dankzij de Doktr-app kun je snel met een erkende huisarts spreken via video, zonder dat je een afspraak hoeft te maken. De huisarts kan je helpen bij het beoordelen van de symptomen en kan je advies geven over de behandeling.

Heeft de arts medicatie voorgeschreven? Je vindt de voorschriften onmiddellijk in de app of op je elektronische identiteitskaart (e-ID).

Krijg snel hulp in de Doktr-app

Veelgestelde vragen

• Is een oorontsteking besmettelijk?

  Een oorontsteking is niet besmettelijk. Als je een oorontsteking hebt, ben je echter meestal verkouden en het verkoudheidsvirus kan wel worden overgedragen op andere mensen.

• Hoelang duurt een oorontsteking?

  Een oorontsteking geneest vaak vanzelf binnen een paar dagen als ze viraal is, maar soms kan een antibioticakuur nodig zijn om de ontsteking te genezen.

• Wat zijn de verschillende soorten oorontsteking?

  • Ontsteking van de uitwendige gehoorgang, ook wel bekend als zwemmersoor. Als de gehoorgang ontsteekt, kan dit jeuk en pijn veroorzaken. Soms komt er vocht uit het oor. Voor de behandeling van zwemmersoor is soms antibiotica nodig, maar de overgrote meerderheid van de patiënten herstelt volledig. 
  • Binnenoorontsteking, ook bekend als labyrintitis, is een ontsteking van het labyrint. Deze complexe structuur is niet alleen cruciaal voor het gehoor, maar speelt ook een belangrijke rol voor het evenwicht. Symptomen van binnenoorontsteking zijn meestal duizeligheid, gehoorverlies en oorsuizen. Binnenoorontsteking wordt meestal veroorzaakt door virale infecties, maar kan ook het gevolg zijn van bacteriële infecties en auto-immuunziekten. Diagnose en behandeling zijn essentieel om de symptomen te verlichten en te voorkomen dat het gehoor en het evenwicht op termijn beschadigd worden.
  •  Sereuze oorontsteking is een chronische ontsteking van het middenoor die gekenmerkt wordt door de aanwezigheid van gele vloeistof achter het trommelvlies. Met een sereuze oorontsteking kun je het gevoel hebben dat je oor vol zit en last hebben van een verminderd gehoor, maar dit type oorontsteking kan ook asymptomatisch zijn. Sereuze oorontsteking treft vaak jonge kinderen en zelden volwassenen. Het is belangrijk om tijdig medisch advies in te winnen, omdat er een risico bestaat op gehoorverlies.
  • Geperforeerde otitis is een etterende oorontsteking die vaak het gevolg is van een complicatie van een oorontsteking. Er hoopt zich pus op achter het trommelvlies, wat vervolgens leidt tot perforatie van het trommelvlies (het trommelvlies herstelt vanzelf een paar maanden na de perforatie). Er loopt dan dikke, gelige vloeistof uit het oor. In dat geval is het essentieel een dokter of een nko-arts te raadplegen.
• Hoe een oorontsteking voorkomen?

  Je kunt oorontsteking voorkomen door deze tips in acht te nemen:

  • Zorg ervoor dat je geen verkoudheid oploopt door bijvoorbeeld je handen vaak en zorgvuldig te wassen en mensen met een verkoudheid te mijden.
  • Gebruik ontzwellende neusspray en/of spoel je neus met een zoutoplossing als je verkouden bent, om het risico op verstopping van het trommelvlies te verminderen. Maak niet te veel gebruik van zoutoplossingen, want dit kan de slijmvliezen irriteren.
  • Rook niet, want daardoor kunnen de slijmvliezen in de neus opzwellen.

  Door bovenstaande tips in acht te nemen, beschermen ouders ook hun baby's. Daarnaast zorgt het geven van borstvoeding voor extra bescherming, dankzij de antilichamen in de melk. Geef je flesvoeding, vermijd dan dat je baby ligt tijdens het voeden om zwelling van de neus en keel tegen te gaan.