Diabetes

Wat is diabetes?

Diabetes is niet echt een ziekte, maar een verzamelnaam voor verschillende aandoeningen die het vermogen van het lichaam om de bloedsuikerspiegel (glucose) te reguleren beïnvloeden.

Glucose is een belangrijke energiebron voor onze spieren en weefsels. Ze is ook de voornaamste energiebron voor de hersenen. Het lichaam kan vetten, eiwitten en glucose gebruiken om energie aan te maken, maar glucose is de belangrijkste energiebron.

De verschillende types diabetes hebben verschillende oorzaken en mechanismen, maar telkens is de bloedsuikerspiegel te hoog. Hyperglykemie is moeilijk te verdragen voor het lichaam. Als het niet behandeld wordt, heeft het op lange termijn ernstige gevolgen voor de weefsels en inwendige organen.

Wat zijn de verschillende types diabetes?

Chronische diabetes wordt over het algemeen onderverdeeld in twee types:

• diabetes type 1
• diabetes type 2

Er bestaan ook niet-chronische varianten van diabetes, zoals:

• prediabetes, de voorloper van diabetes type 2;
• zwangerschapsdiabetes, die wordt gekenmerkt door een stijging van de bloedsuikerspiegel tijdens de zwangerschap.

Wat zijn de symptomen van diabetes en prediabetes?

De symptomen van diabetes hangen grotendeels af van de mate waarin de bloedsuikerspiegel verhoogd is. Sommige mensen, vooral die met prediabetes of diabetes type 2, kunnen asymptomatisch zijn of zeer milde symptomen hebben. Bij diabetes type 1 treden de symptomen over het algemeen sneller op en zijn ze ernstiger.

Veelvoorkomende symptomen van hyperglykemie zijn:

• intense dorst
• vaker en meer moeten plassen
• een gevoel van vermoeidheid en zwakte
• hoofdpijn
• visuele stoornissen (bv. wazig zicht)

Welk toestel wordt gebruikt om de bloedsuikerspiegel te meten?

Een courante manier om de bloedsuikerspiegel te meten is door in je vinger te prikken en een druppel bloed op een speciale teststrip te laten vallen. Deze strip wordt vervolgens in een bloedglucosemeter gestoken. Deze vingerpriktest wordt een capillaire bloedtest genoemd en kan gemakkelijk thuis worden uitgevoerd.

Een andere methode is een bloedafname, meestal aan de arm.

Het bloedstaal wordt over het algemeen nuchter afgenomen, wat wil zeggen dat er gedurende minstens 8 uur niet werd gegeten. Het is ook mogelijk om de bloedtest uit te voeren zonder dat de patiënt nuchter is, maar dan liggen de waarden iets hoger.

Vanaf welke bloedsuikerwaarde heb je diabetes?

Een normale bloedsuikerspiegel bedraagt maximaal 6,0 mmol/l.

Bij prediabetes ligt de bloedsuikerspiegel tussen 6,1 en 6,9 mmol/l.

Bij diabetes is de waarde hoger dan 7,0 mmol/l.

Wat is het verschil tussen diabetes type 1 en type 2?

De leeftijd is een belangrijke factor bij het bepalen van het type diabetes. Bij jongeren overheerst diabetes type 1, hoewel er af en toe ook diabetes type 2 voorkomt. Bij patiënten van middelbare leeftijd en ouder overheerst diabetes type 2, hoewel diabetes type 1 ook voorkomt.

In de tussenliggende leeftijdsgroep, vanaf 25 jaar, kan het type soms moeilijk te bepalen zijn. Er bestaat een variant van diabetes type 1 die volwassenen treft (LADA) en een meer sluipend verloop kent.

Wat zijn de algemene verschillen tussen diabetes type 1 en type 2?

• Diabetes type 1 wordt gekenmerkt door een sneller verloop van de ziekte, meer gewichtsverlies en uitdroging. De meeste mensen hebben een normaal lichaamsgewicht en de symptomen van diabetes zijn duidelijk. Vaak zijn er ketonen aanwezig in de urine en het bloed, afkomstig van de afbraak van andere energiebronnen dan glucose. Ze wijzen op een energietekort in de cellen. Bij de meeste mensen kunnen tests de aanwezigheid van antilichamen tegen hun eigen insulineproducerende cellen aantonen.
• Diabetes type 2 treft over het algemeen mensen met overgewicht, een hoge bloeddruk en een hoge bloedsuikerspiegel. De symptomen zijn meestal milder en al lange tijd aanwezig. Veel mensen hebben familieleden die aan diabetes type 2 lijden. Tests tonen meestal geen ketonen aan in het bloed of de urine, noch antilichamen tegen insulineproducerende cellen.

Hoe kan Doktr je helpen?

Via de Doktr-app spreek je snel via video met een erkende huisarts, zonder afspraak. De arts beoordeelt je symptomen en geeft je advies. De diagnose van diabetes vereist echter een fysiek onderzoek en de afname van stalen.

Heeft de arts medicatie voorgeschreven? Je vindt de voorschriften onmiddellijk in de app of op je elektronische identiteitskaart. 

Krijg snel hulp in de Doktr-app

Veelgestelde vragen

Hier volgen enkele vragen en antwoorden over diabetes.

• Hoe wordt de bloedsuikerspiegel gereguleerd?

  Om diabetes te begrijpen, is het nuttig om te weten hoe de bloedsuikerspiegel in het lichaam wordt gereguleerd.

  Na een maaltijd stijgt het glucosegehalte in het bloed. Daardoor wordt de bloedsuikerspiegel verhoogd. Het lichaam krijgt dan een signaal om insuline (een hormoon geproduceerd door de alvleesklier) af te geven in het bloed.

  Insuline werkt als een sleutel die cellen in staat stelt glucose op te nemen en als energiebron te gebruiken. De afgifte van insuline leidt tot een daling van de bloedsuikerspiegel. Wanneer de bloedsuikerspiegel weer normaal is, stopt de alvleesklier met de productie van insuline.

  Glucose is een belangrijke energiebron die we nodig hebben om goed te functioneren.

  Er zijn twee belangrijke bronnen van glucose:

  ·        De voeding, waardoor de darm verschillende soorten koolhydraten kan opnemen. Deze worden vervolgens door de lever omgezet in glucose, die vervolgens in de bloedbaan terechtkomt voor ze door de cellen wordt opgenomen onder invloed van insuline.

  ·        De lever, die glucose opneemt en opslaat in de vorm van glycogeen.

  Bij hypoglykemie, bijvoorbeeld als we een tijd niet hebben gegeten, breekt de lever het opgeslagen glycogeen af tot glucose en geeft die af om de bloedsuikerspiegel op peil te houden.

• Wat is diabetes insipidus?

  Diabetes insipidus is een zeldzame aandoening die een onevenwicht van de vochtbalans in het lichaam veroorzaakt.

  De aandoening wordt veroorzaakt door een tekort aan het hormoon vasopressine (ADH), dat het vochtgehalte in het lichaam reguleert door de nieren en urinewegen in staat te stellen de juiste hoeveelheid urine te vormen.

  De nieren filteren vocht uit het bloed dat afvalstoffen transporteert. Het grootste deel van het gefilterde vocht keert daarna terug naar het bloed. De rest van het vocht vormt samen met de afvalstoffen de urine die we uitscheiden. Het hormoon vasopressine (ADH) is nodig om het gefilterde vocht te laten terugkeren naar het bloed.

  Bij diabetes insipidus is er om de een of andere reden een tekort aan vasopressine, wat leidt tot de productie van grote hoeveelheden verdunde urine. In extreme gevallen kan de hoeveelheid urine oplopen tot 20 liter per dag.

   

  Diabetes insipidus gaat gepaard met de volgende symptomen:

  • intense dorst
  • grote hoeveelheden heldere urine
  • vaak moeten plassen, zelfs 's nachts
  • droge huid
  • constipatie

  De productie van grote hoeveelheden urine kan leiden tot uitdroging en verstoring van de water- en zoutbalans in het lichaam. Het is belangrijk om snel medische hulp te zoeken.

• Wat is het effect van diabetes op de voeten?

  Mensen met diabetes kunnen complicaties aan de voeten krijgen, vaak als gevolg van een slechte bloedcirculatie. Patiënten ervaren dan een verlies van gevoel in hun voeten.

• Wat houdt de test voor zwangerschapsdiabetes in?

  De test voor zwangerschapsdiabetes, ook wel OGTT genoemd, start altijd met een nuchtere bloedafname. Daarna wordt een glucose-oplossing gedronken. Vervolgens worden er nog twee bloedafnames gedaan (na één uur en na twee uur) om de bloedsuikerspiegel te meten.

• Wat zijn de alternatieven voor suiker voor diabetici?

  Honing of ahorn-, agave- of kokossiroop zijn zeer goede alternatieven voor traditionele suiker. Kunstmatige zoetstoffen zijn ook een goede optie omdat ze geen calorieën bevatten en geen invloed hebben op de bloedsuikerspiegel.