Koortsblaas

Wat is een koortsblaas?

Een koortsblaas, ook bekend als herpes labialis, wordt veroorzaakt door het HSV-1-virus, dat zorgt voor blaasjes op de lippen en rond de mond. De blaren doorlopen verschillende stadia, van de eerste tintelingen tot de vorming van blaasjes, het openbarsten van de blaasjes en uiteindelijk korsten.

Wat zijn de oorzaken van een koortsblaas?

Koortsblaasjes of orale herpes worden veroorzaakt door het herpes-simplexvirus (HSV), dat de huid en slijmvliezen infecteert.

Na de initiële besmetting sluimert het virus in de zenuwknoop, een opeenhoping van zenuwcellen. Het virus kan actief worden en zich verplaatsen van de lichamen van de zenuwcellen naar de huid via de zenuwprojecties, wat zorgt voor een uitbraak van herpes labialis. Er zijn verschillende oorzaken voor dit fenomeen:

• zon (uv-licht)
• warmte of koude
• stress
• een verwonding
• menstruatie
• een verkoudheid of andere aandoeningen die het immuunsysteem verzwakken

Orale herpes wordt overgedragen via direct contact, meestal via een kus.

Hoe herken je een koortsblaas?

De zweertjes op de lippen of rond de mond kunnen zorgen voor de volgende symptomen:

• jeuk
• roodheid en zwelling
• wondjes

 Er zijn ook andere symptomen en tekenen van orale herpes.

Sommige mensen ervaren lichte zenuwpijn en voelen zich ziek wanneer de koortsblaas verschijnt.

Tieners kunnen symptomen vertonen die doen denken aan amandelontsteking.

Herpes kan zich ook in het oog nestelen en een ontsteking van het hoornvlies veroorzaken, met pijn, tranende ogen en roodheid als gevolg.

Wat kun je zelf doen?

Je kunt uitbraken van herpes labialis voorkomen:

• door op de lippen en de huid eromheen zonnebrandcrème aan te brengen, of door een sunblock te gebruiken;
• door blootstelling aan intens zonlicht te vermijden;
• door warmte en koude te vermijden;
• door stress te verminderen.

Je kunt het risico om anderen te besmetten verkleinen door:

• niet te zoenen;
• geen orale seks te hebben of bescherming (zoals een condoom) te gebruiken;
• vaak je handen te wassen en een handontsmettingsmiddel te gebruiken.

Heb je toch een koortsblaas, dan kun je het genezingsproces versnellen:

• door de blaasjes en korstjes niet aan te raken, want contact zorgt ervoor dat ze minder snel genezen. Via die weg kunnen ook bacteriën de wond binnendringen en een huidinfectie veroorzaken, waardoor de huid opzwelt en de wondjes erger worden;
• door geen make-up, vochtinbrengende crèmes en gewone pleisters te gebruiken, enerzijds om contact met de wondjes te vermijden en anderzijds omdat wondjes beter genezen als ze droog zijn;
• door antivirale crèmes en pleisters tegen koortsblaasjes te gebruiken, vrij verkrijgbaar in de apotheek. Ze kunnen de pijn verlichten en de genezing versnellen. Pleisters verminderen ook het risico op besmetting.

Kinderen die symptomen van een eerste besmetting vertonen, kunnen soms moeite hebben om te eten vanwege de pijn. Help je kind door:

• het ijs te geven om op te zuigen;
• het vrij verkrijgbare pijnstillers toe te dienen. Zetpillen kunnen een oplossing bieden als orale toediening moeilijk is.

Behandeling van een koortsblaas

Een koortsblaas geneest meestal binnen één tot twee weken vanzelf. Eenmaal besmet kom je niet meer van het herpesvirus af, maar je kunt wel de symptomen verlichten en verdere uitbraken en secundaire infecties voorkomen.

In het geval van een milde besmetting kun je een van de volgende methoden gebruiken:

• Antivirale middelen voor lokale behandeling zijn vrij verkrijgbaar. Ze zijn doeltreffender als je zo vroeg mogelijk met de behandeling begint, bij voorkeur voor er blaasjes verschijnen.
• Een bacteriedodende of topische zalf kan secundaire infecties zoals variola voorkomen.

Voor wie last heeft van ernstige, terugkerende koortsblaren of vatbaar is voor infecties, kan een van de volgende behandelingen aangewezen zijn:

• behandeling met antivirale tabletten voorgeschreven door een arts. Deze behandeling moet ook zo snel mogelijk worden gestart;
• preventief in te nemen tabletten voor wie vaak last heeft van aften of zeer ernstige nawerkingen.

Wanneer moet je een arts raadplegen?

Raadpleeg een arts:

• als je aanhoudend last hebt van koortsblaasjes;
• als de wondjes na twee weken nog niet genezen zijn;
• als je zwanger bent en voor het eerst herpes krijgt;
• als je pijn hebt aan een oog of last hebt van licht;
• als je herpesblaasjes hebt en je je erg ziek voelt;
• als een kind van zes weken of jonger blaasjes rond de mond heeft.

Hoe kan Doktr je helpen?

Met de Doktr-app kun je snel met een erkende huisarts spreken via video, zonder dat je een afspraak hoeft te maken. De arts kan je helpen bij het beoordelen van de symptomen, je advies geven en een correcte behandeling voorschrijven.

Heeft de arts medicatie voorgeschreven? Je vindt de voorschriften onmiddellijk in de app of op je elektronische identiteitskaart (e-ID).

Krijg snel hulp in de Doktr-app

Veelgestelde vragen

• Kun je een koortsblaas op je neus te krijgen?

  Ja, je kunt zeker een koortsblaas op je neus krijgen, hoewel het minder vaak voorkomt. Een koortsblaas kan op verschillende delen van het gezicht voorkomen, waaronder de neus. Typische symptomen zijn tintelingen, jeuk en de vorming van blaasjes.

• Wat is de incubatietijd voor een koortsblaas?

  De incubatietijd, d.w.z. de tijd tussen de besmetting en het verschijnen van de symptomen, ligt normaal tussen de drie en de zes dagen, maar kan oplopen tot twee weken.

• Hoe ontwikkelt een koortsblaas zich?

  Dit is hoe een uitbraak van orale herpes meestal verloopt:

  • De pukkeltjes op en rond de mond worden vaak voorafgegaan door een gevoel van jeuk, tintelingen of een branderig gevoel.
  • Enkele uren tot enkele dagen na het verschijnen van de pukkeltjes vormen zich met vloeistof gevulde blaasjes, vaak in clusters.
  • Als de blaasjes barsten, vormen zich open wondjes die verharden en korsten vormen die er uiteindelijk afvallen.
  • De symptomen kunnen enkele dagen tot drie weken duren.
• Zijn koortsblaren besmettelijk?

  Ja, koortsblaren zijn besmettelijk en kunnen worden overgedragen via direct contact met de wondjes of via speeksel. Ze zijn vooral besmettelijk als ze etteren en korsten vormen, maar het virus kan ook zonder zichtbare symptomen worden overgedragen.