Netelroos (urticaria)

Wat is netelroos?

Netelroos wordt ook urticaria genoemd en is een huidreactie die jeukende, verheven huiduitslag veroorzaakt. De uitslag varieert in grootte en vorm van kleine vlekjes van enkele centimeters tot grote aaneengesloten gebieden waarbij de verheven uitslag eruitziet als een klein plateau.

Netelroos geeft een uitslag die lijkt op de reactie van de huid na contact met brandnetels, vandaar de naam.

Hoe ziet netelroos eruit?

Op een lichte huid ziet de uitslag er lichtrood of witachtig uit. Op een donkere huid is de roodheid over het algemeen moeilijk te zien en heeft de uitslag dezelfde kleur als de huid of iets lichter.

Is netelroos besmettelijk?

Netelroos is gelukkig niet besmettelijk.  Hoewel het er vaak spectaculair kan uitzien, is netelroos een overgevoeligheidsreactie die plaats grijpt aan de binnenzijde van ons lichaam.

Wat zijn de symptomen van netelroos?

Netelroos of urticaria begint vaak met aanhoudende jeuk die intens en branderig kan aanvoelen. Daarna volgt zichtbare uitslag, meestal bultjes op het bovenlichaam en op de armen en benen. De uitslag kan volgende kenmerken hebben:

• Helderrood of witachtig bij een lichte huid. Op een donkere huid heeft het dezelfde kleur als de huid of iets bleker.
• Milde tot intense jeuk.
• Kan snel van vorm en plek veranderen. De bultjes komen en gaan zonder sporen achter te laten.
• Variërend in grootte.

Netelroos kan ook optreden op hetzelfde moment als een reactie die angio-oedeem wordt genoemd. Dat is een reactie in de diepere huidlagen die wordt gekenmerkt door:

• Zwelling en roodheid van de huid, vooral rond de ogen, lippen en wangen
• Branderig gevoel

In sommige gevallen kan snel verspreidende netelroos een gevolg zijn van een hevige allergische reactie die anafylaxie wordt genoemd. Dan is het belangrijk om de reactie snel te stoppen.

Hoelang duurt netelroos?

Netelroos kan acuut of chronisch zijn. De acute uitslag verdwijnt vanzelf binnen een paar dagen. In sommige gevallen kan netelroos echter langer aanhouden.

Urticaria die langer dan zes weken blijft, wordt chronische netelroos genoemd, maar dat is eerder zeldzaam.

Wat is de oorzaak van netelroos?

Netelroos kan verschillende oorzaken hebben en in veel gevallen is het niet duidelijk wat de reactie heeft veroorzaakt.

De oorzaak van netelroos kan zijn:

• Voedsel
  Veel verschillende soorten voedsel kunnen netelroos veroorzaken bij mensen met een overgevoeligheid, zoals zeevruchten, vis, pinda's, noten, soja, eieren of melk.
• Geneesmiddelen
  Er zijn geneesmiddelen die bij gevoelige mensen netelroos kunnen veroorzaken. Bekende voorbeelden zijn pijnstillers, bepaalde antibiotica en geneesmiddelen voor de bloeddruk.
• Allergenen
  Allergenen in de lucht, zoals bijvoorbeeld graspollen, kunnen urticaria veroorzaken. Dan kan netelroos tegelijk met andere symptomen aan de luchtwegen voorkomen.
• Omgevingsfactoren
  Zon, koude allergie, druk op de huid, lichamelijke inspanning, enzovoort zijn andere voorbeelden van mogelijke oorzaken van galbulten.
• Ziekten
  Zowel netelroos als angio-oedeem kunnen optreden als reactie op bloedtransfusies of infecties veroorzaakt door bacteriën of virussen.
• Spanning
  De uitslag kan ook te wijten zijn aan mentale oorzaken, zoals stress.

Wat kun je zelf doen tegen netelroos?

Als je meerdere keren last hebt gehad van galbulten, kan het een goed idee zijn om op te schrijven wat de mogelijke oorzaak kan geweest zijn. Misschien ontdek je na verloop van tijd een patroon en kan je de oorzaken proberen vermijden.

Om de symptomen te verlichten, kun je volgende tips toepassen:

• Je kunt de jeuk verzachten met bepaalde medicatie, vraag hiervoor advies aan een dokter.
• Smeer de uitslag in met verkoelende zalf of neem een douche met koud of lauw water.

Soms wordt netelroos veroorzaakt door blootstelling aan de koude. Indien dit bij jou duidelijk het geval is, zal warmte eerder helpen.

Netelroos behandelen

In het geval van milde netelroos is een behandeling zelden nodig en verdwijnt de huiduitslag vanzelf. Tabletten met antihistaminica kunnen het ongemak verlichten.

In ernstigere gevallen van netelroos kunnen andere geneesmiddelen nodig zijn. Het gaat dan over antihistaminica in hogere doses of medicatie met cortison.

Wanneer moet je hulp zoeken?

Vraag zeker hulp aan je dokter in volgende gevallen:

• Je hebt verschillende keren netelroos gehad.
• Je hebt last van vervelende of hevige jeuk.
• De uitslag is niet binnen een week verdwenen of wordt steeds erger.
• Je vermoedt dat de uitslag het gevolg kan zijn van allergieën.

Zoek meteen spoedeisende hulp door 112 te bellen als je netelroos krijgt in combinatie met andere symptomen, zoals:

• Een opgezwollen keel of tong
• Ademhalingsmoeilijkheden
• Je voelt je zeer ziek
• Je voelt je erg moe en lusteloos

Hoe kan Doktr je helpen?

Via de Doktr-app spreek je snel met een erkende huisarts via video, zonder afspraak. De huisarts kan je helpen bij het beoordelen van de symptomen, je advies geven en een correcte behandeling voorschrijven.

Krijg snel hulp in de Doktr-app

Veelgestelde vragen

• Wat is het verschil tussen netelroos en warmte-uitslag?

  Netelroos en warmte-uitslag zijn niet hetzelfde. Warmte-uitslag ontstaat door geblokkeerde zweetklieren. Dit komt meestal voor de lichaamsdelen die bedekt zijn met kledij. Het is meestal kleinere en meer verheven vorm van uitslag, en gaat soms ook gepaard met jeuk of een prikkend gevoel.

• Is netelroos gevaarlijk?

  Netelroos is een reactie van ons lichaam op een stof waarbij ons lichaam histamine vrijzet. Dit kan beperkt blijven tot de huid en aanleiding geven tot netelroos.

  Het kan soms gebeuren dat histamine massaal wordt vrijgezet en je dikke lippen of dikke oogleden krijgt. Nog erger kun je een zwelling van de tong, de keel of het strottenhoofd krijgen, of kun je het benauwd krijgen met ademen.

  Men spreekt dan van een angio-oedeem. Dit is een levensgevaarlijke situatie waarbij best snel gehandeld moet worden.  In dat geval neem je best snel contact op met je huisarts, de huisartsen wachtpost of met de 112.

• Kun je netelroos krijgen na vaccinatie? 

  Huidreacties kunnen voorkomen na een vaccinatie. Dat kan variëren van netelroos of mazelachtige verschijnselen. Meestal zijn deze reacties heel mild en blijven ze beperkt tot de injectieplaats. Het is belangrijk dit te melden aan je huisarts bij een volgend toediening van het vaccin.

  Wanneer een uitgebreide reactie zou optreden na toediening van een vaccin, kan de huisarts beslissen om je door te verwijzen naar een allergoloog of dermatoloog. Die kan samen met jou bekijken wat de reactie exact heeft uitgelokt.

• Kunnen baby's netelroos krijgen?

  Netelroos kan voorkomen bij baby’s. In de meeste gevallen is dit onschuldig en klaart het spontaan op. Meestal treedt dit op na een verkoudheid of in aansluiting met een virale infectie. Men spreekt dan over acute netelroos.

  Soms moet je je huisarts raadplegen omwille van problemen of verwikkelingen die samenhangen met galbulten, zoals het ontstaan van wondjes en eventuele wondinfectie op de huid waar gekrabd is geweest. 

  Chronische netelroos komt bij baby’s en kinderen zelden voor. Dit treedt vooral op in de leeftijdsgroep tussen 20 en 40 jaar.

• Wat is de oorzaak van netelroos bij kinderen?

  Netelroos of galbulten bij kinderen is vaak het gevolg van virale infecties. Kinderen die voedselallergieën hebben of overgevoelig zijn voor bepaalde voedingsmiddelen, krijgen soms galbulten als reactie op bepaalde voeding.

• Kan netelroos samengaan met vermoeidheid?

  Vermoeidheid is een symptoom die bij heel wat aandoeningen optreden kan. Vermoeidheid kan ook voorkomen bij urticaria maar berust meestal op een combinatie van factoren:

  1.      Jeuk doet zich vaak voor ‘s avonds wanneer we ons in ons bed bevinden en kan ons slaappatroon sterk verstoren.

  2.      Medicijnen die gebruikt worden in behandeling van netelroos kunnen vaak vermoeidheid opwekken.

  3.      Netelroos kan een symptoom zijn van een auto-immuunziekte die tevens vermoeidheid met zich kan meebrengen.

  4.      Ook psycho-emotionele factoren kunnen bijdragen tot vermoeidheid.

Meer lezen

• Eczeem (dermatitis)
• Wondroos (erysipelas)
• Zona (gordelroos)