Seizoensgebonden depressie (SAD)
Een seizoensgebonden depressie of Seasonal Affective Disorder (SAD) is meer dan alleen de winterblues. Het is een complexe uitdaging die het leven van velen beïnvloedt. Heb je er ook last van? Ontdek hier de oorzaken en symptomen en wat je eraan kunt doen.
- Medisch gevalideerd door een huisarts
Wat is een seizoensgebonden depressie (SAD)?
Sommige mensen krijgen te kampen een depressie die samenhangt met veranderingen in de hoeveelheid licht. De symptomen beginnen en eindigen elk jaar op ongeveer hetzelfde moment. Dit wordt ook wel Seasonal Affective Disorder (SAD) of seizoensgebonden depressie genoemd. De diagnose wordt pas gesteld als je minstens twee jaar na elkaar klachten krijgt.
Meestal doen de symptomen zich voor in de herfst en houden ze aan gedurende de wintermaanden, waarna ze verdwijnen in de lichtrijkere maanden van de lente.
Hulp bij een seizoensgebonden depressie
Spreek snel met een huisarts of psycholoog via video dankzij de Doktr-app. Zonder wachttijden.
Wat is de oorzaak van een seizoensgebonden depressie (SAD)?
Het is niet bekend waarom sommige mensen aan dit type depressie lijden, maar er lijkt een verband te zijn met sterke veranderingen in donker en licht. De diagnose komt bijvoorbeeld zelden voor in landen rond de evenaar en vaker in landen ver ten noorden of ten zuiden ervan.
In het najaar wordt het vroeger donker. De zon komt ook later op en geeft minder licht. Het lichaam past zich aan door de aanmaak van het hormoon melatonine. Dit heeft invloed op je dag- en nachtritme (biologische klok), je slaap en je stemming.
De problemen beginnen meestal op jongvolwassen leeftijd.
Wat zijn de symptomen van een seizoensgebonden depressie (SAD)?
De symptomen van een seizoensgebonden depressie zijn vergelijkbaar met die van een gewone depressie.
Het kan onder meer gaan om:
- Een somber humeur dat elke dag of bijna elke dag aanhoudt
- Concentratieproblemen
- Laag energieniveau
- Moeite om dingen gedaan te krijgen
- Gevoel van hopeloosheid, waardeloosheid of schaamte
- Verzwakt immuunsysteem, waardoor je gemakkelijker ziek wordt
- Desinteresse in dingen die normaal interessant lijken
Een belangrijk verschil is dat seizoensgebonden depressie elk jaar op ongeveer hetzelfde moment begint en eindigt.
Symptomen van een winterdepressie
Dit zijn symptomen die vaker voorkomen bij depressies die in de herfst beginnen en in de winter aanhouden:
- Toegenomen behoefte aan slaap en moeite om 's ochtends op te staan, zelfs na een lange nachtrust
- Toegenomen eetlust en een sterker verlangen naar suiker en koolhydraten
- Gewichtstoename
- Extreem vermoeid gevoel en gebrek aan energie
Wat kun je zelf doen tegen SAD?
Wanneer een somber humeur overgaat in een depressie, is het belangrijk om behandeling te zoeken. Je kunt niet alle symptomen alleen behandelen en er is hulp beschikbaar.
Bij een depressie is het gemakkelijk om je dagelijkse routines te verliezen, waardoor de problemen verergeren. Het komt ook vaak voor dat je passiever in het dagelijkse leven staat. We denken misschien dat we onze depressie kunnen laten rusten, maar in feite maakt dit het alleen maar erger.
Veel mensen blijven gekluisterd aan een scherm, zoals computer of smartphone, en vinden het moeilijk om iets actiefs te doen. Dit gebrek aan energie kan ervoor zorgen dat we activiteiten achterwege laten waar we ons normaal gesproken goed bij voelen. Dit voelt misschien goed op het moment zelf, maar levert op termijn geen positieve energie. In plaats daarvan wordt het een vicieuze spiraal van toenemende passiviteit en depressie.
Hier enkele ideeën die soelaas kunnen brengen:
- Zonlicht. Het is heel belangrijk om elke dag naar buiten te gaan tijdens de lichtrijke uren. Bij voorkeur in combinatie met lichaamsbeweging, zoals wandelen.
- Lichaamsbeweging. Regelmatig bewegen, drie keer per week minstens dertig minuten, bij voorkeur buiten.
- Vermijd alcohol. Alcohol kan de symptomen verergeren.
- Regelmatig eten. Eet regelmatig en probeer gezonde eetgewoonten aan te houden.
- Slaaproutines. Probeer elke dag op dezelfde tijd naar bed te gaan en op te staan.
- Praat met je dierbaren. Praat over hoe je je voelt en zoek steun bij je omgeving.
Behandeling voor Seasonal Affective Disorder (SAD)
Een klassieke depressie wordt behandeld met gedragstherapie. Soms wordt ook medicatie gestart. Het doel van de behandeling is om de levenskwaliteit te verbeteren en ervoor te zorgen dat je weer behoorlijk kunt functioneren. Ook acties die je zelf kunt ondernemen, hebben een grote impact.
Lichttherapie kan worden gebruikt bij een winterdepressie. Bij lichttherapie word je gedurende een aantal dagen tot weken blootgesteld aan licht van een speciale lamp. Het is feller dan dat van een gewone lamp, maar minder fel dan buitenlicht op een zonnige dag. Tijdens de behandeling kun je bijvoorbeeld gewoon lezen of televisiekijken. Er is beperkt wetenschappelijk bewijs voor de doeltreffendheid ervan, maar de ervaring met lichttherapie verschilt per persoon. Sommige mensen merken snel verbetering.
Wanneer moet je medische hulp zoeken?
Als je vermoedt dat jij of iemand in je omgeving met een seizoensgebonden depressie kampt, schakel je het best medische hulp in.
Hoe kan Doktr je helpen?
Via de Doktr-app spreek je snel met een erkende huisarts oof psycholoog via video. Een psycholoog kan je helpen de oorsprong van de depressieve gevoelens te begrijpen en deze aan te pakken.
Krijg snel hulp in de Doktr-app
Meer lezen
Doktr is geen spoeddienst
De huisartsen via de Doktr-app kunnen alleen hulp bieden bij primaire medische of psychologische vragen die geen spoedeisende hulp of ziekenhuisopname vereisen. Indien je een dringende ziekenhuisopname nodig hebt, bel dan naar 112.
Spreek snel met een huisarts of psycholoog online
- Één app voor fysieke en mentale zorg
- Zonder wachttijden
- Waar je ook bent
