Brandwonden

Wat zijn de symptomen van brandwonden?

De symptomen van een brandwond variëren sterk en zijn afhankelijk van de ernst van de verwonding. Het kan gaan van lichte roodheid en verbranding door de zon tot ernstige brandwonden waarbij de huid is weggebrand.

• Eerstegraads brandwonden

  Bij een eerstegraads brandwond is de buitenste laag van de huid, de epidermis,  beschadigd. Een veel voorkomende oorzaak van eerstegraads brandwonden is onzorgvuldig zonnen. De huid wordt dan rood, zacht en licht gezwollen.

  Andere symptomen zijn onder andere:

  • Een branderig gevoel, maar de tastzin blijft wel bewaard
  • Schilferende huid na een paar dagen, zodra de roodheid afneemt
  • Jeuk, soms zelfs lang nadat de roodheid is verdwenen
• Tweedegraads brandwonden

  Bij een tweedegraads brandwond is de schade dieper in de dermis of de tweede laag van de huid doorgedrongen. De oorzaak van tweedegraads brandwonden is vaak een kokende vloeistof die over het lichaam wordt gemorst, zoals kokend water of koffie.

  Symptomen van tweedegraads brandwonden zijn:

  • Blaren
  • Brandende en erg pijnlijke huid
  • Gezwollen huid
  • Droge huid
  • Grijze huid
  • Verdoofd gevoel

  Goed om te weten over tweedegraads brandwonden:

  • Na het verbranden kan het een hele dag duren voordat alle blaren zijn gevormd.
  • Blijvende littekens komen niet vaak voor na deze mate van verbranding, maar er kunnen pigmentveranderingen optreden in de huid.
• Derdegraads brandwonden

  Bij een derdegraads brandwond zijn alle huidlagen beschadigd. De oorzaak van een derdegraads brandwond is meestal contact met vuur, bijvoorbeeld als kleding in brand staat. Andere oorzaken kunnen bijvoorbeeld chemische of bijtende vloeistoffen zijn.

  Symptomen van derdegraads brandwonden zijn:

  • Ernstig verbrande huid
  • De huid is grijs, wit of bruinachtig zwart
  • De huid voelt hard aan, zoals leer of rubber

  Het gevoel in de huid is volledig weg waardoor er vaak minder pijn is omdat de zenuwen beschadigd zijn.

  Doordat bij een derdegraads brandwond de huid volledig weggebrand is, groeit ze vanaf de wondranden terug. Dat kan erg lang duren, afhankelijk van hoe groot de wonde is.

Hoe verzorg je brandwonden?

Verschillende graden van brandwonden worden verschillend behandeld:

• Eerstegraads brandwonden genezen vanzelf binnen twee tot drie dagen en vereisen geen speciale behandeling. Het volstaat om de huid in te smeren met een vochtinbrengende crème en af te dekken met een droog kompres en een verband.
• Tweedegraads brandwonden (gedeeltelijk huidletsel) kunnen worden onderverdeeld in oppervlakkige en diepe wonden:

o   Een oppervlakkig huidletsel geneest binnen twee weken en laat meestal geen littekens achter. Kleine en oppervlakkige tweedegraads brandwonden kunnen thuis worden behandeld. Maak de wond schoon en bescherm zowel wonden als blaren met kompressen. Bij vochtige wonden moet je regelmatig het kompres vervangen.

o   Een diep huidletsel heeft meer dan twee weken nodig om te genezen en kan aanzienlijke littekens achterlaten. Deze brandwonden laat je best door een dokter verzorgen. Bij grote, diepe huidletsels kan zelfs een operatie nodig zijn.

• Derdegraads brandwonden moeten meestal geopereerd worden en soms is zelfs een huidtransplantatie nodig. Na zo’n huidtransplantatie worden de littekens behandeld met een compressieverband om de genezing te verbeteren en het risico te verkleinen dat de littekens dik en rood worden.

Grote brandwonden worden behandeld in het ziekenhuis:

• De dokter reinigt de brandwond in het ziekenhuis. Soms moet de patiënt daarvoor onder verdoving gebracht worden.
• De verpleging gebruikt speciale verbanden om de wonde te beschermen tegen infectie en de schade te herstellen.
• Indien nodig krijgt de patiënt een tetanusvaccin.
• Soms is een operatie en huidtransplantatie nodig.
• Om de pijn te verzachten, worden pijnstillers gegeven.

Een concreet stappenplan voor de verzorging van brandwonden vind je hier.

Nazorg van brandwonden

Verlicht het ongemak:

• Een verkoelende balsem of gel kan de pijn verlichten bij een milde brandwond waarbij de huid rond de brandwond rood is, maar je mag die niet gebruiken op open blaren of open wonden.
• Zalf met cortisone kan de jeuk verlichten. Je mag die echter niet gebruiken op open wonden of gescheurde blaren.
• Zalf met lidocaïne kan dienen als lokaal anestheticum om jeuk en het branderige gevoel te verdoven.
• Een vette huidcrème helpt bij jeuk en verstrakking van de huid nadat de roodheid is verdwenen of de wond is genezen. Het is daarbij belangrijk om niet te smeren voordat de roodheid is verdwenen.
• Antihistaminica zijn geneesmiddelen tegen allergieën die jeuk kunnen verlichten. Ze zijn meestal vrij verkrijgbaar in tabletvorm.
• Pijnstillers met paracetamol kunnen de pijn verlichten.

Verzorging vochtige of etterende wonden:

• Tweedegraads brandwonden kunnen de eerste dagen vaak erg vochtig zijn. Als je problemen ondervindt bij het verwijderen van het oude verband, laat het dan met veel water weken zodat het van de huid loskomt.
• Was de wonde met milde zeep en water.
• Breng een nieuw verband aan en zorg ervoor dat de wond schoon blijft. Je kunt een kompres gebruiken speciaal voor vochtige wonden dat de wond hydrateert en niet zo gemakkelijk plakt. Als je zo’n kompres niet hebt, kan je de onderste laag van het verband insmeren met vaseline of zalf.
• Gebruik een beschermend verband zodra de wond is opgedroogd en smeer ze driemaal per dag in met een vette huidcrème.

Wanneer moet je medische hulp inschakelen?

Raadpleeg altijd een huisarts als een van volgende zaken zich voordoet:

• De pijn neemt af en daarna weer toe.
• Je hebt meerdere dagen veel pijn.
• Je krijgt koorts.
• De wond ruikt vies.
• De gezonde huid rond het letsel wordt warm en rood.
• De wond is na ongeveer twee weken nog steeds niet genezen.

Deze zaken kunnen een teken zijn dat de brandwond geïnfecteerd is geraakt.

Zoek altijd onmiddellijk medische hulp door 112 te bellen in volgende situaties:

• Het slachtoffer is een kind.
• Het slachtoffer heeft rook ingeademd of je ziet roet rond de neus en mond.
• De brandwond bevindt zich op het gezicht, de handen of voeten of op grote gewrichten zoals schouders, ellebogen, heupen of knieën.
• De huid is wit of bruinzwart of het slachtoffer voelt niets op de huid.
• Er zijn blaren ontstaan en de brandwond is groter dan de hand van het slachtoffer.
• Elektriciteit of chemicaliën zijn de oorzaak van de verbranding.

Ook in deze situaties contacteer je best een medische professional:

• Als je twijfelt over je bescherming tegen tetanus. Het risico op tetanus verhoogt namelijk door brandwonden.
• Als je na je ongeval last hebt van angst, slaapproblemen of stress, zoek je beter zo snel mogelijk professionele hulp.

Hoe kan Doktr je helpen?

Via de Doktr-app spreek je snel met een erkende huisarts via video, zonder afspraak. De huisarts kan je helpen bij het beoordelen van de brandwonden, je advies geven en een correcte behandeling voorschrijven.

Krijg snel hulp in de Doktr-app

Veelgestelde vragen

Hier hebben we enkele korte vragen en antwoorden over brandwonden gebundeld.

• Hoe verzorg je blaren?

  • Bescherm de beschadigde huid tegen de zon totdat ze volledig is genezen.
  • Prik of scheur de blaren niet open, ze beschermen namelijk de huid die net onder de blaar is gevormd.
  • Brandblaren die niet zijn gesprongen, bescherm je bijvoorbeeld met gaaskompressen of watten.
  • Verwijder losse huidschilfers van gebarsten blaren om de kans op infectie te verkleinen.
• Hoe ernstig is je brandwond?

  De beoordeling van een brandwond en de manier waarop die behandeld wordt, is afhankelijk van verschillende factoren:

  1.      Wat is de plek van de brandwond?
  Als je brandwonden hebt op gevoelige gebieden zoals in het aangezicht, op handen of voeten, geslachtsdelen of op grote gewrichten zoals schouders, ellebogen, heupen of knieën, raadpleeg je beter een dokter voor de correcte behandeling.

  2.      Hoe groot zijn de brandwonden?
  De grootte van een brandwond wordt uitgedrukt als een percentage van het lichaamsoppervlak. De handpalm plus vingers komt overeen met ongeveer één procent van het lichaamsoppervlak. Met deze methode kan je snel inschatten hoeveel procent van het lichaamsoppervlak verbrand is. Is de brandwond groter dan je hand? Raadpleeg dan professionele hulp.

  3.      Hoe diep gaan de brandwonden?
  Brandwonden worden onderverdeeld in eerstegraads brandwonden, tweedegraads brandwonden en derdegraads brandwonden, afhankelijk van hoe diep de schade gaat. De huid heeft drie verschillende lagen: de epidermis, de dermis en het onderhuidse weefsel. Een eerstegraads brandwond (epidermale beschadiging) dringt enkel door tot de epidermis of bovenste huidlaag, terwijl een tweedegraads brandwond (gedeeltelijke huidbeschadiging) doordringt tot de dermis en een derdegraads brandwond (volledige huidbeschadiging) alle huidlagen beschadigt. Als je tweede- of derdegraads brandwonden hebt en de tastzin aangetast is moet je onmiddellijk hulp zoeken.

• Hoe kun je brandwonden voorkomen?

  Voorkomen is altijd beter dan genezen. Investeer dus altijd in een rookmelder en brandblusser om brandschade in de eerste plaats te voorkomen.

Meer lezen

• Zonnebrand
• Zona (gordelroos)
• Acne