Postnatale depressie (post-partum)

Wat is een postnatale depressie?

Een postnatale depressie, ook wel post-partumdepressie genoemd, is een depressie die ontstaat na het krijgen van een baby. Dit kan angst, depressie en slaapproblemen veroorzaken en het moeilijk maken om met het dagelijkse leven om te gaan. Alle nieuwe ouders voelen zich weleens moe, onstabiel en depressief, maar bij een postnatale depressie zijn de symptomen intenser en duren ze langer.

Symptomen van een postnatale depressie

In tegenstelling tot de emotionele rollercoaster die de meeste nieuwe ouders ervaren, gaat een post-partumdepressie gepaard met intensere en langdurigere symptomen. Je kunt ook moeite hebben met het dagelijkse leven en de zorg voor de baby. De symptomen kunnen al tijdens de zwangerschap beginnen of zich ontwikkelen na de bevalling, tot wel een jaar erna. Zonder behandeling kunnen de klachten maandenlang aanhouden.

 De symptomen van een postnatale depressie verschillen van persoon tot persoon en kunnen de volgende zijn:

• Je voelt je depressief en hebt moeite om vreugde te ervaren.
• Je huilt veel
• Je vindt het moeilijk om een band met je baby op te bouwen.
• Je trekt je terug van familie en vrienden.
• Je eetlust verandert: je hebt moeite met eten of eet juist meer dan normaal.
• Je hebt slaapproblemen: je slaapt te weinig of juist je te veel.
• Je voelt je erg moe en hebt geen energie.
• Je hebt geen zin om dingen te doen die je normaal wel leuk vindt.
• Je bent gemakkelijker boos en geïrriteerd.
• Je voelt je angstig en twijfelt of je een goede ouder bent.
• Je voelt je hopeloos.
• Je ervaart gevoelens van schuld, schaamte of minderwaardig.
• Je hebt moeite om helder te denken, je te concentreren en beslissingen te nemen.
• Je voelt je rusteloos.
• Je hebt last van angst- of paniekaanvallen.
• Je hebt gedachten over zelfmoord of denkt dat het beter zou zijn als je er niet was.

Postnatale depressie bij mannen, co-ouders en na adoptie

Een postnatale depressie kan ook nieuwe ouders overvallen die niet zelf zijn bevallen. Dit geldt zowel voor partners van iemand die is bevallen als voor degenen die op een andere manier een kind hebben gekregen, bijvoorbeeld via adoptie.

De symptomen van een postnatale depressie bij een vader of co-ouder zijn vergelijkbaar met die bij iemand die zelf is bevallen. Het risico op een postnatale depressie is groter als je in het verleden al een depressie hebt gehad of als je te maken hebt met andere belastende factoren, zoals financiële problemen, werkstress, relatieproblemen of een algemeen gevoel van druk.

Als je symptomen van depressie of angst ervaart tijdens de zwangerschap van je partner of in het eerste jaar na de geboorte van je kind, kan dit wijzen op een postnatale depressie en kun je beter medische hulp zoeken.

Wat is de oorzaak van een postnatale depressie?

Er is geen eenduidige oorzaak voor een postnatale depressie; zowel fysieke als psychologische factoren kunnen een rol spelen. De symptomen zijn niet noodzakelijkerwijs gerelateerd aan de bevalling zelf en kunnen elke nieuwe ouder treffen. Hieronder enkele voorbeelden van factoren die het risico op een post-partumdepressie kunnen vergroten:

• Een moeilijk traject in de aanloop naar de komst van de baby, zoals lange wachttijden, behandelingen, een moeilijke zwangerschap, een gecompliceerde bevalling of adoptie.
• Een baby die extra zorg of borstvoeding nodig heeft of zich om de een of andere reden niet goed voelt.
• Moeilijkheden bij het geven van borstvoeding of met het voeden van de baby.
• Een baby die veel huilt.
• Ernstig slaaptekort.
• Een gebrek aan steun en hulp vanuit je omgeving.
• Een voorgeschiedenis van kwetsbaarheid, zoals depressie of psychische problemen.
• Andere problemen, conflicten of moeilijkheden die zwaar op je drukken.

Het is ook belangrijk om jezelf eraan te herinneren dat een postnatale depressie niemands schuld is. Het is een veelvoorkomend medisch probleem dat met de juiste behandeling overgaat.

Wat kun je zelf doen?

Naast professionele behandeling zijn er verschillende dingen die je zelf kunt doen als onderdeel van je herstelplan om je beter te voelen:

• Lichamelijke activiteit. Maak er een dagelijkse gewoonte van om te bewegen en een frisse neus te halen.
• Gezonde levensstijl. Kies voor voedzaam eten en vermijd alcohol.
• Rust. Slaap en rust zijn essentieel voor het welzijn. Maak gebruik van de momenten waarop je kind slaapt.
• Tijd voor jezelf. Maak tijd voor jezelf, ook buitenshuis, en doe activiteiten waar je je goed bij voelt.
• Sociale contacten. Zoek gezelschap van met mensen die je een goed gevoel geven en isoleer jezelf niet. Deel je gevoelens met dierbaren.
• Vraag om hulp. Vraag hulp aan anderen zodat je kunt slapen, bewegen en af en toe vrienden zien. Je kunt ook tips vragen om je baby te laten eten en slapen, en andere dingen die ouders na verloop van tijd leren. Niemand is meteen een expert, het kost tijd om jouw manier te vinden.

Behandeling voor post-partumdepressie

Een postnatale depressie wordt vaak behandeld met psychotherapie, medicatie of een combinatie van beide.

• Psychotherapie: dit houdt in dat je praat met een psycholoog of een andere professional die gespecialiseerd is in psychotherapie. De behandeling kan je helpen om betere manieren te vinden om met emoties om te gaan, problemen aan te pakken, realistische doelen te stellen en oplossingen te vinden. Soms kan gezinstherapie of relatietherapie een optie zijn.
• Medicatie: antidepressiva kunnen helpen en worden vaak geccombineerd met psychotherapie. Je arts kan je helpen met medicijnen die ook veilig als je zwanger bent of borstvoeding geeft.

Wanneer moet ik hulp zoeken?

Als je vermoedt dat jij of je partner aan een post-partumdepressie lijdt, is het belangrijk om hulp te zoeken. Als jij of je partner tekenen van psychose vertonen, moet je onmiddellijk hulp inschakelen. Symptomen van psychose zijn verwarring, het horen van stemmen in je hoofd, het ruiken van vreemde geuren of hardnekkige, verontrustende gedachten.

Hoe kan Doktr je helpen?

Dankzij de Doktr-app kun je snel via video met een erkende huisarts of psycholoog spreken, zonder lange wachttijden. De huisarts kan je helpen bij het beoordelen van de symptomen, advies geven en een behandeling voorschrijven, en de psycholoog kan je gepersonaliseerde therapieën aanbieden. Als het nodig is, verwijzen ze je door naar lichamelijke zorg.

Krijg snel hulp in de Doktr-app

Veelgestelde vragen

Enkele veelgestelde vragen over post-partumdepressie beantwoord.

• Hoelang duurt een postnatale depressie?

  Zonder behandeling kan een postnatale depressie tot zes maanden duren, en in sommige gevallen zelfs langer. Met de juiste behandeling ervaren de meeste mensen echter binnen een paar weken tot een maand een verbetering.

• Wat is een post-partumpsychose?

  In zeldzame gevallen kan een bevalling een psychose uitlokken die post-partumpsychose wordt genoemd. Het is een ernstige aandoening die zich meestal ontwikkelt in de vroege postnatale periode, tussen twee weken en drie maanden na de geboorte van de baby. De symptomen zijn onder andere:

  • Verwarring
  • Hallucinaties en wanen, zoals stemmen horen of een verstoorde waarneming van de werkelijkheid
  • Paranoia, zoals het gevoel gevolgd of bekeken te worden
  • Overmatige energie en opwinding
  • Pogingen om jezelf of je kind iets aan te doen

  De symptomen kunnen in periodes optreden, waarbij normaal gedrag wordt afgewisseld met onbegrijpelijke handelingen. Bij tekenen van psychose is het belangrijk om onmiddellijk medische hulp te zoeken.

Meer lezen

• Vermoeidheid
• Angst
• Slapeloosheid (insomnia)