Burn-out

Wat is burn-out?

Burn-out is een toestand van emotionele, fysieke en mentale uitputting veroorzaakt door langdurige en overmatige stress. Burn-out treedt op wanneer je het gevoel hebt met werk overstelpt en emotioneel leeg te zijn, en niet in staat te voldoen aan wat voortdurend van je gevraagd wordt. Naarmate de stress aanhoudt, begin je de interesse en motivatie, die je ertoe hadden aangezet een bepaalde rol op je te nemen, te verliezen.

Wat zijn de symptomen van een burn-out?

De symptomen zijn in eerste instantie meestal lichamelijk, zoals constante vermoeidheid, rugpijn, slapeloosheid, migraine, buikpijn. Daarna treden psychische symptomen op, zoals een gevoel van emotionele leegte, angst, prikkelbaarheid, isolatie, concentratieproblemen, gebrek aan motivatie, verlies van zelfvertrouwen, enz. Er kan ook sprake zijn van andere secundaire symptomen, zoals depressie, eetstoornissen, obesitas, diabetes type 2 en hart- en vaatziekten.

Tekenen die wijzen op een burn-out zijn onder andere:

• een gevoel van mislukking en zelftwijfel
• een gevoel van machteloosheid, van gevangen en verslagen zijn
• onverschilligheid
• verlies van motivatie
• een steeds cynischere en negatievere houding
• verminderde tevredenheid en gevoel van prestatie
• vermoeidheid en futloosheid
• slapeloosheid
• concentratie- en aandachtsproblemen
• lichamelijke symptomen zoals hoofdpijn, maagpijn en darmproblemen.

Wat veroorzaakt burn-out?

In de meeste gevallen heeft burn-out te maken met een hoge werkdruk. De oorzaken kunnen ook liggen in een gebrek aan autonomie op het werk, een gebrek aan erkenning voor het geleverde werk, onvoldoende sociale ondersteuning en een gebrek aan communicatie.

Burn-out komt ook voor wanneer je de situatie niet meer de baas kunt, emotioneel uitgeput bent en niet in staat zijn te voldoen aan wat voortdurend van je gevraagd wordt.

Bovendien versterkt het vervagen van de grenzen tussen werk en privé, met name door de opkomst van telewerk, het gevoel altijd klaar te moeten staan en niet te kunnen deconnecteren, waardoor de stresscyclus die tot een burn-out leidt, nog verder wordt opgedreven.

 Hoe kun je een burn-out voorkomen?

1. Jezelf doelstellingen opleggen. Het is belangrijk om jezelf haalbare professionele doelen te stellen om je gemotiveerd te houden en te voorkomen dat je je overbelast voelt.

2. Luisteren naar jezelf en naar je lichaam. Zet je eigen welzijn op de eerste plaats en leer te herkennen wanneer je lichaam aangeeft dat je rust nodig hebt om een burn-out te vermijden.

3. De werklast verlichten. Delegeer indien mogelijk taken om ervoor te zorgen dat je werklast niet te zwaar wordt of prioriteer taken op basis van hoe dringend en belangrijk ze zijn.

4. Stresssituaties vermijden. Door taken te plannen en te organiseren kun je een routine creëren die je beter in de hand hebt.

5. Erover praten met anderen. Over je gevoelens en stressfactoren praten met vrienden, familie of een arts kan je ondersteuning en oplossingen bieden, zodat je beter kunt omgaan met je werkdruk en een burn-out voorkomen.

Hoe wordt een burn-out behandeld?

Een doeltreffende behandeling van een burn-out vergt een holistische en individuele aanpak, waarbij verlof voor velen een fundamentele eerste stap is. Hierdoor kun je een stap terugzetten, je batterijen weer opladen en de stresscyclus die heeft bijgedragen tot je situatie doorbreken.

Psychologen kunnen aangepaste strategieën, cognitieve gedragstherapie en technieken om te leren omgaan met stress voorstellen. In sommige gevallen kan een psychiater worden geraadpleegd, vooral als medicatie nodig wordt geacht om te werken aan de symptomen van depressie en angst, die vaak gepaard gaan met een burn-out.

Daarnaast zijn regelmatige lichaamsbeweging, mindfulness of meditatie, en prioriteit geven aan slaap belangrijke veranderingen in je levensstijl die het herstel bevorderen.

Tot slot is het essentieel om de werkgerelateerde factoren aan te pakken en grenzen te stellen om burn-out te voorkomen. Sommige mensen vinden baat bij loopbaanbegeleiding om bijvoorbeeld van functie te veranderen of bij te sturen met het oog op een duurzamer evenwicht tussen werk en privéleven.

Hoe kan Doktr je helpen?

Dankzij de Doktr-app kun je snel via video met een erkende huisarts of pscyholoog spreken, zonder lange wachttijden. De huisarts kan je helpen bij het beoordelen van de symptomen en de psycholoog kan je gepersonaliseerde therapieën aanbieden.

Te ziek om te kunnen werken? In dat geval ontvang je een digitaal ziektebriefje in de app.

Krijg snel hulp in de Doktr-app

Veelgestelde vragen

Hier volgen enkele vragen en antwoorden over burn-out.

• Wat is een parentale burn-out?

  Parentale burn-out is een burn-out die niet werkgerelateerd is. Het fenomeen komt vaker voor bij moeders en betreft alleen de ouders. De symptomen zijn meestal fysieke en psychische vermoeidheid. Behandeling door een psycholoog kan helpen. Er bestaat ook een vereniging die ouders helpt (SOS Burn-out Belgique).  

  Er is ook zoiets als een 'familiale' burn-out. Deze burn-out beïnvloedt de relatie tussen ouders en kinderen. Deze toestand wordt gekenmerkt door een gevoel van neerslachtigheid en vermoeidheid. De oorzaken van een familiale burn-out zijn vaak financiële druk, moeten jongleren met meerdere verantwoordelijkheden, zoals het werk, de opvang van de kinderen en het huishouden, gebrek aan ondersteuning, onrealistische verwachtingen en voortdurende conflicten binnen het gezin.

• Wat is een emotionele burn-out?

  Emotionele burn-out is een specifieke vorm van het bredere fenomeen burn-out en verwijst naar de diepe emotionele uitputting die wordt ervaren, waardoor deze vorm zich onderscheidt van een traditionele burn-out.

  Terwijl traditionele burn-out bestaat uit een toestand van fysieke, mentale en emotionele uitputting, te wijten aan stress of langdurige frustratie, heeft emotionele burn-out vooral te maken met het emotionele aspect en manifesteert zich als een gevoel van overweldigende onverschilligheid, emotionele gevoelloosheid of diepgaande ontkoppeling van de eigen gevoelens en die van anderen.

  Dit soort burn-out wordt gekenmerkt door een verminderd vermogen tot empathie en medelijden, vaak als gevolg van chronische emotionele overspanning, het gevoel als persoon tekort te schieten en geen voldoening te halen uit geleverde inspanningen.

  In tegenstelling tot een burn-out in het algemeen, waarbij een breed scala aan factoren die betrekking hebben op de levensstijl en het werk kunnen worden aangepakt, vergt emotionele burn-out specifieke strategieën om mensen weer te laten aansluiten bij hun emoties en hun emotionele betrokkenheid nieuw leven in te blazen.

Meer lezen

• Depressie
• Faalangst
• Slapeloosheid (insomnia)