Digitaal detoxen kan levenstevredenheid verhogen

Wat is een digitale detox?

Een digitale detox is een bewuste pauze van elektronische toestellen, sociale media en het internet. In een tijd waarin we voortdurend online zijn, kan het lastig zijn om los te komen van onze schermen, zeker voor de jongere generatie, die geen tijd zonder schermen gekend heeft. Toch is het essentieel om een evenwicht te vinden tussen online en offline om onze mentale gezondheid te beschermen.

Het doel van een digitale detox is om minder te scrollen, schermtijd te beperken en meer tijd door te brengen in de echte wereld. Dit helpt om stress te verminderen en bewuster ‘in het moment’ te leven.

Impact van digitale detox op welzijn

Onderzoek toont aan dat een pauze van sociale media het geluk en de levenskwaliteit ten goede komt. Voornamelijk tijdens de detox, maar ook tot op zekere hoogte erna. Dit blijkt uit een onderzoek van Stanford University uit 2018. In dit onderzoek werd gekeken naar de impact van een maand pauze van Facebook op deelnemers.

De onderzoekers ontdekten dat deelnemers zich minder angstig en gelukkiger voelden. De Facebook-pauze zorgde ervoor dat deelnemers het platform na de digitale detox minder gebruikten dan daarvoor.  

Tekenen dat je toe bent aan een digitale detox

Herken je deze signalen in je dagelijks leven? Dan is het misschien tijd om bewust afstand te nemen van je schermen en meer offline momenten in te bouwen.

• Je bent vaak afgeleid: Je hebt moeite om je te concentreren op taken of gesprekken. Dit komt omdat je steeds afgeleid wordt door je smartphone, sociale media en meldingen.
• Je slaapt slechter: Je scrolt voor het slapengaan op je telefoon, waardoor het blauwe licht je natuurlijke slaapcyclus verstoort.
• Je ervaart fysieke klachten: Langdurig smartphone- en computergebruik kan leiden tot oogvermoeidheid, hoofdpijn, nek- en rugklachten.
• Je kunt moeilijk ontspannen: Doordat je voortdurend online bent, sta je altijd ‘aan’. Je voelt je onrustig of angstig als je je telefoon niet bij je hebt.

Wat zijn de voordelen van een digitale detox?

Een digitale detox kan veel positieve effecten hebben op je welzijn en dagelijks leven. Hier zijn enkele voordelen:

• Betere productiviteit op werk of school: Minder tijd op je telefoon en sociale media betekent meer focus en concentratie. Dit helpt je om efficiënter te werken en betere prestaties te leveren.
• Meer vrije tijd: Door je schermtijd te beperken, heb je ineens uren extra in de dag. Deze tijd kun je besteden aan hobby’s, sporten of meer tijd doorbrengen met familie en vrienden. Stel dat je gemiddeld 4 uur per dag op je telefoon zit… Zonder die afleiding kun je een nieuwe hobby starten of simpelweg meer genieten van het moment.
• Minder FOMO (Fear Of Missing Out): Veel mensen voelen de druk om continu online te zijn uit angst iets belangrijks te missen. Door minder op je telefoon te zitten, neemt deze angst af en ervaar je meer rust.
• Betere nachtrust: Blauw licht van schermen kan je slaap verstoren. Door minstens 2 uur voor het slapengaan geen schermen te gebruiken, val je sneller in slaap en slaap je dieper.
• Een positiever zelfbeeld: Sociale media tonen vooral de hoogtepunten van het leven van anderen, wat kan leiden tot constante vergelijking en een negatief zelfbeeld. Door minder op platforms zoals Facebook en Instagram te zitten, verminder je de druk om jezelf met anderen te vergelijken en ontwikkel je een gezonder zelfbeeld.

Stappenplan voor een digitale detox

Plan een digitale detox door concrete doelen voor jezelf te stellen. Hier vind je een leidraad met stappen om succesvol te starten.

Stap 1: Bewustwording

Sta stil bij je sociale media- en internetgebruik. Controleer je schermtijd of let erop hoe vaak je gedachteloos blijft scrollen. Bij instellingen kun je bekijken hoeveel tijd je gemiddeld per dag aan verschillende apps, zoals Instagram, besteedt. De eerste stap is je bewust worden van hoeveel tijd je dagelijks achter een scherm doorbrengt.

Stap 2: Stel duidelijke doelen

Bepaal je motivatie en maak een lijst met doelen die je wilt bereiken met je digitale detox. Wil je bijvoorbeeld meer tijd met familie en vrienden doorbrengen, beter slapen of een positiever zelfbeeld ontwikkelen? Hoe specifieker en krachtiger je doelen, hoe groter de kans dat je de detox volhoudt.

Stap 3: Maak een planning

Stel een realistisch en haalbaar schema op waarin je bepaalt welke apparaten of apps je minder wilt gebruiken. Begin klein en bouw dit geleidelijk op. Bijvoorbeeld: start met schermvrije avonden en breid dit later uit naar langere periodes zonder schermgebruik.

Stap 4: Informeer je omgeving

Laat je naasten weten dat je een digitale detox doet, zodat ze begrijpen waarom je minder bereikbaar bent. Hun steun kan je helpen om gemotiveerd te blijven en vol te houden.

Stap 5: Volg je planning en verminder schermtijd

Houd je aan je planning en verminder stapsgewijs je schermtijd. Begin met kleine aanpassingen, zoals het uitschakelen van meldingen en je telefoon niet gebruiken voor het slapengaan. Vervolgens kun je langere periodes zonder schermen inbouwen en uiteindelijk een betere balans vinden tussen online en offline leven.

Stap 6: Vervang digitale activiteiten

Zoek alternatieven voor schermgebruik. Plan activiteiten in de echte wereld, zoals wandelen, afspreken met vrienden of een nieuwe hobby oppakken. Op die manier besteed je je tijd op een zinvolle manier in plaats van eindeloos te scrollen.

Stap 7: Evalueer en pas aan

Na een tijdje kun je je schema evalueren en aanpassen op basis van je ervaring. Heb je de juiste balans gevonden? Dan kun je deze nieuwe, evenwichtige levensstijl behouden, met minder schermuren en een betere mentale gezondheid.

Door bewust met je digitale gewoonten om te gaan, creëer je meer rust, focus en verbinding in je dagelijks leven.

Tips voor een succesvolle digitale detox

Wil je minder tijd op sociale media doorbrengen? Probeer deze tips nog om je digitale gewoonten te doorbreken:

• Maak bepaalde ruimtes in huis schermvrij, zoals de slaapkamer en eetkamer.
• Plan één schermvrije dag per week in.
• Zet je telefoon op ‘niet storen’ tijdens geconcentreerd werk of ’s nachts.
• Stel tijdslimieten in voor je meest gebruikte apps.

Zo creëer je meer rust en balans in je dagelijkse routine.

Hoe kan Doktr je helpen?

Met de Doktr-app kun je snel en zonder lange wachttijden via video in gesprek gaan met een psycholoog. De psycholoog kan je ondersteunen met advies om een gezondere balans tussen online en offline leven te vinden.