PMS (Premenstrueel syndroom)

Wat is PMS?

PMS staat voor premenstrueel syndroom en betekent dat je symptomen ervaart in de dagen voordat je ongesteld wordt. Deze symptomen zijn vaak zowel mentaal als fysiek, zoals stemmingswisselingen, buikzwelling en gevoelige borsten. PMS komt vaak voor, maar verschillende mensen kunnen verschillende symptomen ervaren. De mate van ongemak die je ervaart kan ook van maand tot maand verschillen.

Wat is PMDD?

Als je last hebt van zeer ernstige vorm van PMS met een grote invloed op je stemming, dan heet dat PMDD of Premenstruele Dysphorische Stoornis. PMDD veroorzaakt meestal psychologische problemen die kunnen lijken op symptomen van angst en depressie, maar die afnemen als je ongesteld wordt. De symptomen van PMDD kunnen zo ernstig zijn dat ze je hele leven beïnvloeden. 

Wat zijn de symptomen van PMS en PMDD?

Je kunt een of meer van de volgende symptomen van PMS en PMDD ervaren:

• Je voelt je prikkelbaar en geïrriteerd.
• Je stemming wisselt snel.
• Je voelt je bezorgd en angstig.
• Je voelt je depressief en hebt minder zin om dingen te doen.
• Je wordt rusteloos en hebt moeite om je te concentreren.
• Je vindt het moeilijker dan normaal om te slapen.
• Je voelt je moe en hebt weinig energie.
• Je borsten doen pijn en spannen aan.
• Je raakt opgezwollen en gespannen rond je buik.
• Je hebt een algemene zwelling van het lichaam.
• Je voeten zijn gezwollen.
• Je krijgt buikpijn.
• Je krijgt hoofdpijn.
• Je krijgt acne.
• Je krijgt extra honger en krijgt zin in zoetigheid.

Om de diagnose PMDD te krijgen, moet je vijf van de bovenstaande symptomen hebben, waaronder ten minste één van de eerste vier symptomen op de lijst. De klachten zijn zodanig dat ze je belemmeren in je dagelijkse bezigheden.  

Het komt het meest voor als je ouder bent dan 30 jaar, maar sommige mensen krijgen het al in hun tienerjaren. Voor sommigen wordt het erger nadat ze kinderen hebben gekregen. Als je in de menopauze komt en geen menstruaties meer hebt, houden de symptomen van PMS en PMDD ook op.

Wat zijn de oorzaken van PMS en PMDD?

De oorzaak van PMS en PMDD is onbekend, maar onderzoekers denken dat het kan komen door gevoeligheid voor de stoffen die geproduceerd worden wanneer het hormoon progesteron wordt afgebroken.

De hoeveelheid progesteron in het lichaam stijgt wanneer je een eisprong hebt, maar daalt weer na ongeveer twee weken als je niet zwanger bent geworden en menstrueert. Het is in deze periode, tussen je eisprong en je menstruatie, dat PMDD en PMS symptomen gaan vertonen.

Wat kun je zelf doen?

Als je last hebt van PMS of PMDD, is het goed om te proberen dingen te vinden waardoor je je goed voelt en ontspant. Hier zijn enkele tips over wat je kunt doen om je beter te voelen:

• Zorg voor wat lichaamsbeweging, bij voorkeur meerdere keren per week.
• Probeer te ontspannen, doe bijvoorbeeld yoga of mindfulness.
• Probeer voldoende te slapen.
• Probeer het rustig aan te doen en niet te stressen.
• Zorg dat je goed en regelmatig eet.
• Wees voorzichtig met alcohol en cafeïne, die kunnen een negatieve invloed hebben.
• Als je rookt: stop ermee, want dat kan je symptomen verergeren.

Houd ook rekening met het volgende:

• Je voelt je misschien beter als je weet wat je symptomen zijn en dat ze zullen overgaan.
• Je voelt je misschien beter als je voorbereid bent op de symptomen, probeer daarom je menstruatiecyclus bij te houden. Als je hier hulp bij nodig hebt, kun je een kalender of een van de vele beschikbare apps gebruiken.
• Als je weet wanneer je symptomen eraan komen, kun je ook anderen in je omgeving waarschuwen, die het gemakkelijker kunnen begrijpen en steun kunnen bieden.

Behandeling van PMS en PMDD

Wat helpt bij PMS en PMDD verschilt van persoon tot persoon, dus probeer het uit en bepaal wat het beste voor je past. Als je er alleen niet uitkomt, kun je hulp krijgen met bijvoorbeeld:

• Een gesprek met een psycholoog
• Het beoefenen van mindfulness of ontspanning
• Cognitieve gedragstherapie (CGT)

Welke medicatie helpt tegen PMS en PMDD?

Soms kan een behandeling met medicijnen een goede optie zijn. Welk medicijn voor jou geschikt is, hangt af van je symptomen. Er zijn verschillende soorten medicijnen om PMS en PMDD te behandelen:

• Een anticonceptiepil die drosperinon bevat, of andere medicijnen die je ovulatie stoppen, kunnen helpen bij PMS en PMDD. Voor sommige mensen kan behandeling met een anticonceptiemiddel dat hormonen bevat de symptomen echter verergeren. Als je al een anticonceptiepil gebruikt, kan het dus zijn dat je PMS of PMDD verbetert als je je anticonceptiemethode verandert. Anderzijds betekent dit niet dat alleen pillen met drosperinon effectief zijn, ook andere hormonale anticonceptiepillen kunnen verlichting bieden. Praat met je gynaecoloog zodat je het juiste anticonceptiemiddel voor jou kunt kiezen.
• Sommige soorten antidepressiva kunnen een goede optie zijn voor PMDD. Wanneer deze worden gebruikt voor depressies, kan het enkele weken duren voordat ze helpen, maar als je ze gebruikt voor PMDD, helpen ze meestal binnen de 24 uur. Je moet het medicijn regelmatig innemen in de periode van ovulatie tot de eerste dag van de maandstonden. Overleg met je gynaecoloog om te bepalen of deze behandeling geschikt is voor jou.

Wanneer moet je hulp zoeken?

Zoek hulp als je PMS of PMDD een negatieve invloed heeft op je dagelijks leven en de kwaliteit van je leven.

Hoe kan Doktr je helpen? 

Via de Doktr-app spreek je snel met een erkende huisarts of psycholoog via video. De huisarts kan je helpen bij het beoordelen van de symptomen, je advies geven en een psycholoog kan je een correcte behandeling, zoals cognitieve gedragstherapie (CGT) voorschrijven voor PMS en PMDD.

Krijg snel hulp in de Doktr-app

Veelgestelde vragen

We beantwoorden enkele veelgestelde vragen over PMS en PMDD voor je.

• Wanneer krijg je PMS en PMDD?

  De symptomen van PMS en PMDD beginnen meestal ongeveer een week voor je menstruatie en worden milder of verdwijnen als je menstruatie eraan komt. Sommige mensen ervaren de symptomen echter al vanaf de eisprong, die ongeveer twee weken voor de menstruatie plaatsvindt.

Meer lezen

• Postnatale depressie (post-partum)
• Vaginale schimmelinfectie (candida)
• Vaginisme