Depressie

Wat is depressie? 

Depressie is meer dan een vluchtig gevoel van verdriet en ontmoediging. Het is een situatie waar je niet zomaar 'uit raakt'. 

Iemand die kampt met een depressie vertoont verschillende symptomen, zoals een sombere stemming, aanhoudende vermoeidheid en een gebrek aan energie. Deze symptomen houden het grootste deel van de dag aan en duren minstens twee weken. 

Om de diagnose te stellen, peilt de arts of psycholoog naar je gevoelens en stelt gerichte vragen over specifieke symptomen. In tegenstelling tot andere aandoeningen is er geen sluitende test om de aanwezigheid van de ziekte vast te stellen. 

De diagnose is gebaseerd op gesprekken tussen jou en de arts. De arts kan ook een standaardvragenlijst gebruiken en tests uitvoeren om andere mogelijke oorzaken van je klachten uit te sluiten. 

Soorten depressie 

De ernst van een depressie kan variëren, afhankelijk van de impact op het dagelijkse leven, gaande van een lichte tot een zware depressie. 

• Bij een lichte depressie kan het leven weliswaar moeilijk lijken, maar wordt de dagelijkse routine niet ernstig verstoord. 
• In het geval van een matige depressie wordt het moeilijk om dagelijkse en professionele taken uit te voeren, wat ook wordt gemerkt door de mensen om je heen. 
• In het geval van een zware depressie is het leven in zijn geheel ingrijpend veranderd. De meest basale activiteiten, zoals eten, slapen en werken zijn moeilijk uitvoerbaar. 

Er is sprake van een persisterende of chronische depressie als de symptomen minstens twee jaar aanhouden, zonder een onderbreking van meer dan twee maanden waarin depressieve symptomen afwezig blijven. 

Terugkerende depressie 

Terugkerende depressie wordt gekenmerkt door herhaaldelijke depressieve periodes. Mensen die lange tijd aan een depressie hebben geleden zonder de juiste behandeling, lopen een grotere kans op terugkerende episoden. Het is daarom van cruciaal belang om depressies van bij het begin te behandelen. 

Postnatale depressie (post-partumdepressie) 

Bij vrouwen kan depressie ook voorkomen tijdens de zwangerschap of na de bevalling. Bij sommigen blijven deze klachten aanhouden en ontwikkelen ze zich tot een postnatale depressie. Het is van essentieel belang dat je je verloskundige of arts zo snel mogelijk op de hoogte brengt zodat de behandeling tijdig kan worden opgestart.  

Seizoensgebonden depressie

Sommige mensen ervaren depressieve symptomen in de herfst of winter, wanneer de dagen korter worden. Deze symptomen verdwijnen vaak in de lente, een fenomeen dat bekendstaat als seizoensgebonden depressie. 

Wat zijn de symptomen van depressie? 

Depressie uit zich door aanhoudende mentale en fysieke symptomen gedurende minstens twee weken, waaronder: 

• Gevoelens van leegte of wanhoop 
• Prikkelbaarheid, woede of ongewone frustratie 
• Verlies van interesse in activiteiten waarvan je normaal geniet 
• Afgenomen libido en interesse in geliefden 
• Moeite met slapen 
• Vermoeidheid en gebrek aan energie 
• Veranderingen in eetlust en gewicht 
• Angst en agitatie 
• Negatieve gedachten en zelfverwijt 
• Problemen met concentratie, geheugen en besluitvorming 
• Zelfmoordgedachten en onverklaarbare lichamelijke problemen 

Kinderen, adolescenten en ouderen kunnen symptomen vertonen die lijken op die van volwassenen, maar de verschijnselen kunnen per leeftijdsgroep verschillen. 

Wat kun je zelf doen om je mentale gezondheid te verbeteren? 

Als je met een depressie wordt geconfronteerd, is het belangrijk om praktische stappen te ondernemen als aanvulling op de professionele behandeling die je krijgt. Hier zijn enkele aanbevelingen: 

1. Wees consequent in de behandeling: houd je strikt aan je therapiesessies en medische afspraken. Stop niet abrupt met je medicatie, zelfs niet als er verbetering optreedt. Elke wijziging van de behandeling moet worden overeengekomen met je arts. 
2. Leer meer over de ziekte: als je meer weet over depressie, kun je gemakkelijker communiceren met je geliefden.  
3. Let op de waarschuwingssignalen: identificeer mogelijke triggers voor depressie. Therapie kan je helpen deze patronen te herkennen en strategieën te ontwikkelen om ze te overwinnen. 
4. Vermijd alcohol en drugs: alcohol kan de symptomen tijdelijk verlichten, maar langdurig gebruik kan de depressie verergeren. Raadpleeg je arts of psycholoog voor hulp. 
5. Regelmatige lichaamsbeweging: lichaamsbeweging, zowel krachttraining als cardio, vermindert de symptomen van depressie. Neem lichamelijke activiteiten die je leuk vindt op in je dagelijkse routine. 
6. Zorg voor jezelf: gezonde voeding op regelmatige tijdstippen en goede slaapgewoonten zijn belangrijk om je beter te voelen. 

Wat is de behandeling voor depressie? 

Als onderdeel van elke behandeling of medische ondersteuning om depressie tegen te gaan, zijn een aantal factoren cruciaal, zoals regelmatige lichaamsbeweging, een evenwichtig dieet, het onderhouden van regelmatige sociale contacten en een goede slaaproutine.  

De behandeling van depressie is erop gericht om de levenskwaliteit en het dagelijkse functioneren te verbeteren en het risico op herhaling te verminderen. Er worden twee belangrijke benaderingen gebruikt: 

1. Antidepressiva: voor lichte tot matige depressies worden vaak selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI's) voorgeschreven. Hoewel het enkele weken duurt voor deze medicijnen effect hebben, is het cruciaal om vol te houden ondanks de eerste bijwerkingen. Je huisarts moet toezicht houden op elke wijziging van de behandeling.  
2. Psychologische behandelingen: cognitieve gedragstherapie wordt vaak gebruikt om negatieve gedachtepatronen te helpen veranderen. Het is aangetoond dat dit effectief is bij het beheersen van depressieve symptomen. 

Voor een zware depressie kan een klinische behandeling, bijvoorbeeld in een psychiatrische kliniek, noodzakelijk zijn, vooral als er sprake is van risico's zoals zelfmoord of ernstige eet- en slaapstoornissen. Nauwe samenwerking met het medisch team is cruciaal voor een optimale behandeling. 

Wanneer moet je medische hulp zoeken?  

Als jij of iemand die je kent een depressie vermoedt, raadpleeg dan zo snel mogelijk een arts voor de juiste beoordeling en behandeling.  

Hoe kan Doktr je helpen? 

Via de Doktr-app spreek je snel met een erkende huisarts of psycholoog via video. Een psycholoog kan je helpen de oorsprong van de depressieve gevoelens te begrijpen en deze te behandelen.

Krijg snel hulp in de Doktr-app

Veelgestelde vragen 

Hier hebben we enkele korte vragen en antwoorden over depressie verzameld. 

• Wat zijn de risicofactoren voor depressie?

  Depressie treedt vaak op tijdens de puberteit en in het begin van de volwassenheid, maar kan op elk moment in het leven de kop opsteken. Een aantal factoren kunnen het risico op depressie verhogen of uitlokken, waaronder: 

  • Traumatische en stressvolle gebeurtenissen zoals misbruik, verlies van een dierbare, een moeilijke relatie, echtscheiding of financiële problemen
  • Erfelijkheid, de aanwezigheid van psychische stoornissen bij een genetisch familielid 
  • Andere psychische aandoeningen zoals angst, eetstoornissen of slaapstoornissen
  • Moeilijke kindertijd en adolescentie, waardoor de kwetsbaarheid toeneemt
  • Alcohol- of drugsmisbruik
  • Lichamelijke aandoeningen zoals kanker, beroerte, chronische pijn, enz. 
  • Bepaalde medicijnen, zoals hartmedicatie, kalmeringsmiddelen en slaappillen
• Hoe kan ik iemand met een depressie helpen?

  Je kunt ondersteuning bieden door de persoon aan te moedigen om hulp te zoeken, bezorgdheid te tonen, te luisteren zonder te oordelen, activiteiten voor te stellen en ervoor te zorgen dat er een dagelijkse routine wordt aangehouden. 

• Is ziekteverlof gebruikelijk bij depressie?

  Bij ernstigste vormen van depressie, waarbij het vermogen om te werken wordt beïnvloed, kan ziekteverlof nodig zijn. De eventuele mogelijkheid om deeltijds te werken, de zogenaamde deeltijdbehandeling, is een voordeel. Dit maakt het gemakkelijker om sociale contacten te onderhouden en actief te zijn in het dagelijkse leven. 

  Als de huisarts in de Doktr-app het nodig acht dat je thuisblijft, ontvang je een digitaal doktersbriefje in de app. 

Meer lezen

• Seizoensgebonden depressie (SAD)
• Burn-out
• Impostersyndroom